Ah! Een ‘hoe-vraag’! Met hoe-vragen gebeurt er altijd iets magisch zodra u het woordje “hoe” uit de vraag weglaat. Namelijk: de vooronderstelling in de vraag komt aan het licht!
De hoe-vraag
In dit geval lijkt de onderliggende vooronderstelling te zijn dát u iemand anders kunt helpen, maar dat u alleen nog niet weet hoe. Wanneer we ‘hoe’ weglaten, krijgen we een heel andere vraag:
Kan ik iemand anders helpen?
We zouden de vraag nog iets universeler kunnen maken door onszelf niet af te vragen of ‘ik’ iemand anders kan helpen, maar of men dat überhaupt kan. Bestaat er zoiets als iemand anders dan zichzelf helpen?
Wat denkt u?
En is het u ook opgevallen dat ik hierboven de woorden ‘dan zichzelf’ in de vraag heb gesmokkeld? Want waar verwijst ‘anders’ naar? Wat verandert er aan de vraag als we dat woord weglaten: (hoe) kan ik iemand helpen? Zou je ook jezelf kunnen helpen?
Om een antwoord te kunnen zoeken op deze vragen, moeten we natuurlijk eerst een idee hebben van wat helpen eigenlijk is. Of misschien heeft u dat al? En kunt u dat idee bevragen door de vraag opnieuw te stellen, wat is helpen?
Ook vraag ik mij af: wanneer u iemand anders helpt, is de ander dan geholpen? En wat is dat dan?
Wat mij betreft luiden de vragen die als eerste beantwoord moet worden, voordat bovenstaande hoe-vraag kan worden gesteld:
Kan ik iemand anders helpen? En zo ja wat is dat dan, helpen?
Wanneer u ergens tegenaan loopt, is het verleidelijk om naar de wereld en de mensen om u heen te kijken voor een oplossing, een inzicht of een uitweg. Maar wat nou als u het omdraait?
Wat nou als u, wanneer u een vraag stelt, de vraag zélf gaat onderzoeken in plaats van op zoek te gaan naar een antwoord?
In deze column onderzoekt Margit Vegter iedere keer een vraag die veel mensen bezighoudt. Een pasklaar antwoord op deze vraag zult u hier niet vinden, maar juist meer vragen. Want een vraag is niet een opdracht tot het najagen van een antwoord. Een vraag is een uitnodiging om stil te staan, stil te staan bij de vraag.
Tip
Zit u met een vraag die u bezig houdt? Schrijf hem voor uzelf op en plak hem op uw koelkast, in uw agenda of draag hem met u mee in uw portemonnee. Leef met de vraag! Wie weet leeft u zo maar uw eigen antwoord in.
Margit Eelbren Vegter ontvangt in haar filosofische praktijk bezoekers die in gesprek gaan met zichzelf. Aan de hand van een kwestie die hen bezighoudt, onderzoeken ze hun eigen denken en oefenen ze een vragende denk- of zelfs levenshouding. Omdat ze meer willen dan alleen een oplossing voor het probleem of een antwoord op de vraag. Ze willen wijzer worden, over zichzelf en over het leven.
Margit is in 2015 afgestudeerd als basisarts en heeft na een periode van niet-weten besloten om de opleiding tot filosofisch practicus te volgen. Ze is nu gezel binnen het Gilde van Filosofisch Practici en houdt haar praktijk Bedrijf de Wijsheid in de stad Groningen. Ze hoopt dat haar column ‘De vraag bevragen’ lezers ertoe aanzet om hun eigen denken kritisch te onderzoeken en te bevragen.