Of onze kritiek nu wel of niet tot verandering leidt, hebben we niet in de hand. Waar we wel grip op hebben, zijn onze eigen keuzen.

We ageren nog weleens tegen ‘het systeem’; de big pharma, de verzekeraars, tekorten aan personeel, medicatie als eerste redmiddel, wachtlijsten, geen gezondheidszorg maar ziektemanagement, ga zo maar door.  Veel van deze kritiek is wellicht terecht, en moet ook besproken worden, maar veranderingen gaan traag. Visies om het zorgstelsel om te gooien, vragen immers om langetermijnplannen. Of onze kritiek nu wel of niet tot verandering leidt, hebben we niet in de hand. Waar we wel grip op hebben, zijn onze eigen keuzen. Met als resultaat minder afhankelijkheid van het systeem, en… dat kan vandaag.

Tot deze koerswijziging besloot ook Richard de Leth, oprichter leefstijlplatform OERsterk (www.oersterk.nu) en auteur van tien boeken. Hij wil niet meer tegen ‘het systeem’ te vechten. Hij doet het gewoon anders. Met heel zijn hart, ziel en met OERsterk. We spreken met hem over zijn passie, zijn missie en zijn visie.

Je bent gestopt met ‘vechten tegen het huidige systeem’. Wat hield dat vechten voor jou in?

‘Ik trachtte het reguliere systeem van binnenuit te veranderen, vooral door veel discussies aan te gaan en andere artsen proberen te overtuigen dat het anders moest. Al in mijn coschappen kon ik vaak mijn mond niet houden – en evenmin mezelf dom houden – en moest ik meerdere keren “op de gang staan” om na te denken over wat ik zei. Het waren twee werelden en wereldbeelden die botsten.’

Meestal komt er een punt in je leven dat je ziet en voelt dat er maar één zekerheid is: en dat ben je zelf.

Wat bracht jou ertoe om deze strijdbijl te begraven, en het anders te gaan doen?

‘Het kostte me veel energie en ik raakte mijn bezieling steeds meer kwijt. Toen besloot ik mijn witte jas op de hangen en het reguliere systeem te verlaten. Ik wil niet vechten tegen het oude, maar iets nieuws bouwen. Ik ben altijd een pionier geweest. Voor mijn gevoel loop ik tien jaar voor.

Ik had het verlangen om mijn energielek in een energiebron om te zetten. Ik wilde loskomen van het oude medische systeem en zelf aan een beter preventief en integraal systeem bouwen. Dat is gelukt met mijn leefstijlplatform OERsterk.’

Had dit ook nog te maken met Covid-19?

‘Dit speelde al voor corona, maar de aanpak van deze pandemie laat mij zien dat ik een juiste keuze heb gemaakt. Instanties richten zich alleen op veiligheid van buitenaf (mondkapjes, afstand, vaccins), maar niet op weerbaarheid van binnenuit door middel van voeding, leefstijl en bepaalde supplementen. Deze visie op gezondheid vind ik veel te oppervlakkig. Je bent niet perse gezond als je geen klachten hebt. Ook niet als je wel of niet bent gevaccineerd. Er is veel te weinig kennis over metabole gezondheid en hoe je meer met leefstijlinterventies hierop kunt inwerken.

De geneeskunde is gefundeerd op de biologie, maar de biologie vloeit voort uit evolutie. Deze stap wordt vergeten in de reguliere geneeskunde. Sinds de uitvinding van de microscoop is deze zich te veel op het zichtbare gaan richten, ook in de aanpak: for every ill an pill.

Er is veel te weinig kennis over metabole gezondheid en hoe je meer met leefstijlinterventies hierop kunt inwerke

Daarnaast is ziekte een fantastisch farmaceutisch verdienmodel en daarmee worden de natuur en leefstijlinterventies buitenspel gezet. In de corona-aanpak zou veel meer aandacht mogen zijn voor voeding, want het verlagen van de insuline- en glucosespiegel heeft een positief effect op de immuunrespons. En anderzijds heeft inactiviteit juist een schadelijk effect op het immuunsysteem. Ook de hartslagvariabiliteit (HRV) hangt samen met de kans om na een besmetting met het coronavirus in de problemen te komen met mogelijk een ic-opname of overlijden tot gevolg. De open deur naar bepaalde essentiële micronutriënten, zoals vitamine D3, selenium, zink, magnesium en vitamine K2, wordt al helemaal niet gezien. En dat is in mijn ogen een grote gemiste kans met grote nadelige maatschappelijke effecten en schade.

Najaar 2021 werd je kwakzalver van de maand. Had je toen niet behoefte om de strijdbijl weer op te graven?

‘Nee, ik kon er ook om lachen. Het is een eretitel. Nieuwsgierigheid hoort de basis van echte wetenschap te zijn: over bestaande kaders en muren heen kijken, hypotheses vormen en nieuwe verbindingen maken.

Persoonlijk vind ik dat in alle kennis en informatie veel holistische wijsheid verloren is gegaan. Ook zet ik vraagtekens bij of het huidige instrument – de Evidence Basis Medicine – de waarheid wel kan vangen. Ik vind kortom dat veel artsen en wetenschappers veel te stellig zijn en het totale levenswiel – dus alle domeinen en verbindingen in het leven, in het lichaam en in de maatschappij – niet overzien en snappen.

Ik houd me vast aan Paracelsus: ‘Wie geneest, heeft gelijk.’

In september 2021 mocht ik aan tafel bij Eva Jinek zitten, en daar heb ik ook mijn visie en perspectief gedeeld. Dat ik daarna de nominatie “kwakzalver van de maand” kreeg, vind ik prima. In mijn ogen is de Vereniging tegen de Kwakzalverij namelijk een bange club mensen die echte progressie in de geneeskunde tegenhoudt en belemmert. Met hun recht op het wetenschappelijke gelijk zijn het in mijn bescheiden optiek de echte kwakzalvers, omdat ze geloven dat het denken en de wetenschap de heilige graal is. Ik houd me vast aan Paracelsus: ‘Wie geneest, heeft gelijk.’

Wat zie jij als de grootste ‘blokkades’ in het zogeheten systeem die gezondheid in feite in de weg staan?

‘In essentie draait het systeem om geld en niet om gezondheid. We hebben geen ministerie van volksgezondheid. We hebben een ministerie van farmaceutische ziektebestrijding. De afgelopen jaren is de zorg uitgekleed onder het mom van efficiëntie. Het moest goedkoper.

Nu is het een complex web van politiek, zorgverzekeraars en ziekenhuizen waarin de nadruk op geld en het bestrijden van ziekte ligt, terwijl alles primair om het bevorderen van gezondheid hoort te draaien. Dat is de basis van echte geneeskunde. Voor mij zijn de grootste blokkades dus belangen, geld en ego.’

Wat is ‘anders doen’ in jouw ogen?

‘Je eigen pad te durven volgen; te durven luisteren naar je intuïtie en vormgeven aan je unieke talenten en kwaliteiten. Ook je eigen stem te durven uiten. En dat heb ik 27 jaar niet gedurfd. Ik was een kameleon zonder eigen stem, omdat ik iedereen altijd naar de mond praatte. Ik vond het namelijk heel belangrijk dat iedereen mij aardig vond. Dat bracht mij uiteindelijk in de problemen, omdat ik geen uiting gaf aan wat ik zelf echte belangrijk vond. Hiermee verloochende ik mijn kernwaarden.

Een universele behoefte van de mens is immers de wens om te groeien en bij te dragen aan iets dat groter is dan jezelf

Dus anders doen is in essentie jezelf zijn, maar daarvoor moet je meestal wel afwijken van de ongezonde kudde. Wat de meeste mensen doen of zeggen is de norm. Dat vinden we normaal. Ik prikkel mensen graag om na te denken over norm en afwijking. Als “afwijker” voel ik mij een van de weinige normalen in een afwijkende wereld en maatschappij. Alles is dus een kwestie van perspectief. Maar het grootste energielek is ontrouw zijn aan jezelf. Wanneer dat zo is, moet je het dus anders doen. Zo niet, dan hoef je niets te veranderen. Gebruik dan vooral je scheppende vermogens als mens om op je eigen vierkante meter van betekenis te zijn. Een universele behoefte van de mens is immers de wens om te groeien en bij te dragen aan iets dat groter is dan jezelf.’

Wat zijn de grootste toezeggingen die mensen moeten doen om het anders te doen? Met wat moet je stoppen, en waarmee moet je beginnen?

‘Ons oerbrein kiest liever voor bekend en ongelukkig dan voor onbekend en gelukkig. Daarom houden veel mensen vast aan een toxische relatie en blijven ze in de verkeerde baan zitten. Ook blijven mensen fulltime werken puur om alle spullen te onderhouden, waarvan de maatschappij je heeft geleerd dat je ze nodig hebt.

Dus anders doen is in essentie jezelf zijn, maar daarvoor moet je meestal wel afwijken van de ongezonde kudde.

Het vraagt moed om dan voor jezelf te kiezen. Heel extreem kan je alles verkopen en de wereld over reizen. Maar de grootste kans van slagen heeft een aanpak in kleine stapjes.
Alles start met overzicht en helderheid. Maak een overzicht van alles in jouw leven waarvan je energie krijgt en alles wat energie kost. Ga dan eens kijken wat je wilt bijsturen, wat je wilt veranderen, waarmee je wilt stoppen, of wat je juist meer wilt gaan doen. De kleinste stap geeft op de lange termijn het grootste effect.’

Wijzen naar ‘een disfunctioneel systeem’ is wellicht voor veel mensen gemakkelijker dan zelf verantwoordelijkheid nemen voor een gezonde preventieve leefstijl?

‘De mens is vanuit de evolutie een wezen met instincten en impulsen. Het is vanuit onze conditionering als kind soms ook makkelijker om de verantwoordelijkheid buiten jezelf te leggen dan zelf verantwoordelijkheid te nemen.

Meestal komt er een punt in je leven dat je ziet en voelt dat er maar één zekerheid is: en dat ben je zelf. Jouw buitenwereld is een afspiegeling van jouw binnenwereld. Alles begint en eindigt dus in en met jezelf.

Een leefstijlplan is in het moderne leven geen luxe, maar noodzaak.

Ook draait het om jouw fysieke en sociale omgeving. Want de oermens was fit en vitaal, omdat de omgeving dat afdwong, niet omdat de oermens dat zelf wilde. Er waren allerlei natuurlijke noodzaken, zoals honger, dorst, koude, hitte en gevaar, die natuurlijk gedrag uitlokten.

Nu moeten we sinds korte tijd – een flits in de evolutie – proactief zorgen dat we fit, slank en gelukkig zijn. Zonder plan falen veel mensen. Failing to plan, is planning to fail. Een leefstijlplan is in het moderne leven geen luxe, maar noodzaak.

Je spreekt vaak over ‘liefde’: liefde voorop stellen, met liefde leiden. Hoe uit dit zich in jouw dagelijks leven?

Ik maak tijd voor datgene wat voor mij belangrijk is. Natuurlijk draait het hier in essentie om prioriteit. Het betekent concreet tijd inplannen voor zelfzorg, voor ontspanning en voor mensen waarvan ik energie krijg. Ik breng iedere dag veel tijd door met mijn vrouw en twee zoons. Ook rommel ik dagelijks in onze tuin waar verschillende kippenrassen scharrelen.

Liefde is in mijn optiek het grootste universele medicijn, ook preventief.

Ik tracht in algemene zin niet te oordelen en volgens mijn kernwaarden aan een betere wereld te bouwen. En dat betekent concreet dat ik elk ontmoetingsmoment dat ik met een medemens heb – of dit nu een kantoormedewerker, een gezinslid of een toevallige passant op straat is – van waarde probeer te laten zijn.

Liefde is het samensmelten van tegenpolen. Liefde is balans. Liefde is in mijn optiek het grootste universele medicijn, ook preventief.’

Wat is de verandering die jij graag zou willen zien in de mensen?

‘Het is mijn missie om de aarde vitaler door te geven aan mijn twee zoons. Aan de volgende generatie, omdat we de aarde niet bezitten, maar lenen.

Samen kunnen we meer in overeenstemming gaan leven met natuurlijke kringlopen en ecosystemen en dus de roofbouw stoppen. Samen zijn we verantwoordelijk en alleen samen kunnen we allemaal een deel van de oplossing zijn. Daartoe wil ik anderen graag oproepen en inspireren.’

Je drie pijlers zijn: voldoende bewegen, voldoende ontspanning en gezond eten. Op zich omarmen veel mensen deze pijlers. Waarom lukt het dan toch niet om nog meer mensen hiervan te overtuigen?

‘Weten is niet genoeg. Het gaat om het consequent doen en toepassen, om het creëren van nieuwe gezonde gewoonten en rituelen.

Mensen hebben niet per se een weerstand tegen verandering, maar wel tegen veranderd worden. Daarom kun je het beter voorleven. Dat werkt aanstekelijk. Besmettelijk.

Weten is niet genoeg. Het gaat om het consequent doen en toepassen

Daarnaast is chronische stress de belangrijke deur naar falen. Pas bij voldoende ontspanning – ook in ons brein – kun je optimaal aansluiten en aandacht geven aan datgene wat echt belangrijk voor je is.’

Op je website staat als missie: één miljoen mensen motiveren om te kiezen voor een gezonde leefstijl. Lukt dat een beetje?

‘Zeker. Het afgelopen jaar hadden we al ruim één miljoen mensen op onze website. Ook willen we met onze OERsterk Coach Opleiding 1000 professionals opleiden die ieder jaar 1000 mensen kunnen helpen, waardoor we dus een miljoen mensen per jaar beter kunnen maken. We liggen dus prima op koers. Het motto blijft: Is je lijf je lief, leef dan preventief.’

Weergave van een driegesprek tussen Richard de Leth, Ellen van der Knaap en Els Kwaks

__

Meer prachtige interviews? En behulpzame gezondheidsinformatie?

• Neem een proefabonnement >>>

• Of schrijf je in voor ons wekelijkse nieuwsbrief: de MD Update >>>