Eind deze zomer bezocht ik een congres over integrale zorg, een van de vele initiatieven om het complementaire en reguliere veld dichter bij elkaar te brengen. ‘Samenwerken en vooruitkijken’ was het centrale thema en het werd me weer duidelijk dat we met leefstijl de brug kunnen slaan tussen beide velden. Een belangrijk aspect van het werken aan onze gezondheid is de energiehuishouding. Zonder energie gebeurt er weinig en voelt u zich ook bepaald niet in optimale conditie. Energie wordt in ons lichaam geproduceerd in onze mitochondriën, kleine onderdelen van bijna iedere cel. De lever- en spiercellen bevatten heel veel mitochondriën en zijn daarom belangrijk in de energievoorziening. Regelmatig bewegen en ongeveer eenmaal per jaar een detoxkuur doen is voor de energieproductie van groot belang. Een grote energievreter in onze maatschappij is stress. Stress komt voor in vele vormen. Nu hoeven we niet te streven naar een stressvrij leven, want een beetje (acute) stress kunnen we wel aan en is zelfs goed voor ons. Maar te veel stress, of een combinatie van vele kleine vormen van stress, zorgt voor te veel energieverbruik. We worden daar moe van, en kunnen vervolgens slechter slapen. Onze stressfactoren in kaart brengen en vaker ontspannen kunnen