De rommel opruimen

Gabriël Devriendt volgde een opleiding tot bioloog en plantenkundige aan de Universiteit van Gent. Na een lange carrière in de farmaceutische industrie houdt hij zich nu vooral bezig met research en de ontwikkeling van natuurlijke stoffen ter bevordering van de gezondheid, binnen het wetenschapsinstituut Pures.

Wat bracht u ertoe om de overstap te maken van de farmaceutische industrie naar het ontwikkelen van natuurlijke middelen?

‘Dit kwam voort uit pure frustratie met de werkwijze van de farmaceutische industrie. Als een natuurlijk product – een plant – al duizenden jaren werkzaam is als geneesmiddel, waarom zou je er dan stoffen uit isoleren? Vier op de vijf huidige geneesmiddelen zijn ontstaan uit de research van slechts veertig soorten planten. Neem aspirine, die is gemaakt uit de plant moerasspirea. Antibiotica zijn uit schimmels geïsoleerd, bètablokkers uit een inheemse Indiase plant. Maar nu worden deze middelen synthetisch nagemaakt. Chronisch gebruik van deze synthetische middelen werkt verstorend op ons lichaam en toch noemt men ze geneesmiddelen. Antibiotica verstoren de darmfunctie. De darmflora heet niet voor niets een flora. Het is de plantenwereld in ons lichaam, gelijkaardig aan de plantenwereld om ons heen.

‘De mens heeft al twee- tot drieduizend jaar gebruikgemaakt van de plantenwereld voor het bereiden van natuurlijke geneesmiddelen. De ‘klassieke’ geneeskunde, nog maar honderd jaar oud, werkt met synthetische stoffen. Deze verandering kon deels gebeuren door de successen die deze geneeskunde boekt in acute situaties, maar ook door de constante beïnvloeding van de artsen. In acute gevallen kunnen er inderdaad levens worden gered, maar bij chronische ziekten zullen de synthetische middelen nooit iets herstellen. Bij deze ziekten werken deze ‘geneesmiddelen’ meestal alleen symptomatisch via blokkering van bepaalde systemen in het lichaam.’

Wilt u hiermee zeggen dat er wél herstel mogelijk is bij chronische ziekten, dat ze te genezen zijn?

‘Iedere chronische ziekte ontstaat door chronische inflammatie. Bij inflammatie denkt men aan infecties door bacteriën, maar deze chronische ontstekingen zijn vaak niet bacterieel. Ze zijn veelal het gevolg van een stapeling van toxische stoffen gedurende jaren. Ziekten als alzheimer, borst- en prostaatkanker, en chronisch darmlijden ontstaan altijd door chronische inflammatie. Genezen is mogelijk, afhankelijk van het stadium waarin de ziekte zich bevindt en afhankelijk van de oorzaak. Chronische inflammatie wordt dikwijls veroorzaakt door specifieke toxische stoffen.

‘De klassieke geneeskunde gaat ervan uit dat de meeste ziekten erfelijke aandoeningen zijn, dus genetisch zijn bepaald. Daarom zou er geen genezing mogelijk zijn. Het goede nieuws is dat tal van ziekten die erfelijk worden genoemd, niet erfelijk zijn. Want intussen weten we dat minder dan 2 procent van de aandoeningen inderdaad niet te genezen is, zoals de erfelijke ziekte van Huntington. Maar bij de overige 98 procent van de chronische aandoeningen kan het ziekteproces gestabiliseerd worden en is er zelfs genezing mogelijk.’

Is daarmee het paradigma dat de erfelijke eigenschappen vastliggen en bepalend zijn voor het krijgen van tal van ziekten, achterhaald?

‘Ja, dit is door epigenetisch onderzoek achterhaald. Onze genen doen op zichzelf niets, ze kunnen tot expressie worden gebracht of worden gestoord. En toxines en natuurlijke stoffen spelen hierin de hoofdrol. Ook al is de expressie overgeërfd, dan zijn de genen nog steeds veranderbaar. U kunt het vergelijken met een computer: de hardware, het genetisch materiaal, ligt vast en hardwareproblemen zijn er heel zelden. Als er problemen zijn is dat door de software, de omgevingsfactoren. Dat zijn de voedingsstoffen en de toxines.’

Hoe belangrijk zijn voedingsstoffen in verband met chronische ontstekingen?

‘Dagelijks verschijnen er nieuwe studies die aantonen welk belangrijke aandeel voedingstoffen hebben voor het goed functioneren van de genen, oftewel het tot expressie brengen van de genen. Dat is een voorwaarde voor gezondheid, want de genen sturen tal van processen aan, zoals de enzymen en allerlei vitamines en mineralen die betrokken zijn bij de vorming en afbraak van stoffen in het lichaam. Maar als een bepaald gen niet goed functioneert, kan dit mogelijk nog gecorrigeerd worden door de juiste bouwstoffen aan te leveren.’

‘Ook verschijnen er nieuwe onderzoeken over de rommel die er in voeding zit: alle toxines die zorgen voor wat wij over-expressie van de genen noemen, waardoor de genen op een bepaald moment niet meer kunnen functioneren. Dit heeft grote gevolgen voor onze gezondheid. Bepaalde stoffen, zoals zware metalen, zorgen er namelijk voor dat een specifiek gen uitgeput raakt en bijvoorbeeld geen glutathion meer aanmaakt (glutathion is een belangrijke lichaamseigen antioxidant die zware metalen neutraliseert). Met als gevolg dat de toxines zoals zware metalen en pesticides zich alleen maar opstapelen. Dit leidt tot chronische ontstekingen. En als een ontsteking niet gestopt kan worden, krijgen we een grondige verstoring op cellulair niveau zodat specifieke ziekten kunnen ontstaan. Heel die epigenetica is een extreem belangrijke nieuwe tendens, waarbij we zien dat voedingsstoffen heel belangrijk zijn.’

Hoe komen we aan die toxines die aan de basis liggen van chronische ontstekingen?

‘Vele synthetische stoffen komen dagelijks voor in onze voeding, zoals bewaarmiddelen, kleurstoffen, insecticiden, plastic, maar ook in allerlei medicijnen.’

Synthetische medicijnen

‘Een van de oorzaken is dus het gebruik van synthetische medicijnen. We hebben het idee dat we beter werkzame middelen kunnen maken dan de natuur. Daarbij komt dat een natuurlijke stof nooit gepatenteerd kan worden, een synthetisch product wel. Neem bijvoorbeeld het salicylzuur uit de moerasspirea plant. De farmaceutische industrie heeft deze stof synthetisch nagemaakt, en noemt die aspirine. Zodoende kan dit kunstmatig gecreëerde middel gepatenteerd worden. Het bedrijf Bayer is er rijk van geworden. Maar van moerasspirea is geen enkele bijwerking bekend. Bijwerkingen van aspirine zijn er wel: maag- en darmbloedingen met soms de dood tot gevolg.

‘De industrie draait om geld verdienen en beweert dat synthetische stoffen stabieler zouden zijn dan natuurlijke stoffen. Dit laatste is juist een enorm probleem. DDT bijvoorbeeld, is sinds de jaren zeventig verboden, maar is bij pasgeborenen in het bloed te vinden. Synthetische middelen worden door het lichaam als mogelijk vreemde of giftige stoffen gezien. Ze moeten in de lever geneutraliseerd worden. Het lichaam moet dus moeite doen om deze rommel op te ruimen, waardoor de nuttige stoffen die dit bewerkstelligen niet meer voor andere functies beschikbaar zijn.’

Kunt u meer voorbeelden geven van hoe toxische stoffen ons lichaam ondermijnen en bijdragen aan chronische ontstekingen?

‘Ja, er zijn diverse voorbeelden te geven.’

Verarmde voeding

‘Tussen plant en mens, beide levende organismen, bestaan grote overeenkomsten in de wijze waarop ze worden ondermijnd. Neem bijvoorbeeld tarwe of aardappels. Als deze planten constant worden belaagd door insecticiden of pesticiden, dan gebruiken ze bepaalde sleutelstoffen om zich te beschermen tegen de rotzooi die binnenkomt. Want een plant heeft net zoals de mens stoffen nodig voor het opruimen van die toxische stoffen. Door het opruimen van de pesticiden of insecticiden houdt de plant minder voedingsstoffen over. Als er minder voedingsstoffen in de plant aanwezig zijn, verarmt de voedingswaarde van onze voeding. Wij krijgen dus minder voedingsstoffen in ons lichaam. Dit leidt tot tekorten en ondervoeding.’

Kant-en-klaarmaaltijden

‘Omdat vele voedingsstoffen snel bederven, maken we kant-en-klaarmaaltijden. We stoppen er enzymblokkers in, zodat het voedsel minder snel wordt afgebroken. En omdat het oxideert en er niet meer uitziet, gaan we er kleurstoffen in doen. En omdat de smaak verandert, doen we er alle mogelijke smaakstoffen in. In onze voeding zitten bij elkaar opgeteld zo’n 15.000 synthetische stoffen. Om ze af te breken, gebruikt het lichaam de vitamines en antioxidanten uit de voeding. Als het lichaam niet in staat is de synthetische stoffen te verwijderen, dan worden ze opgeslagen in de vetten.’

Granen

‘Als granen blootstaan aan insecticiden gaan ze meer gluten en lectinen maken. Dit zijn verteringverstorende stoffen, die nu veel meer aanwezig zijn dan vroeger. Bovendien liet men het brood vroeger lange tijd gisten, waardoor de gluten afgebroken werden en er minder verteringsproblemen met gluten waren.’

Ons drinkwater

‘De criteria voor drinkwater zijn: het moet helder, reuk- en smaakloos zijn en niet teveel bacteriën bevatten. Uit onderzoeken blijkt dat er in Europa en in Amerika driehonderd geneesmiddelen in kraanwater zitten. Die stoffen worden er niet uitgehaald. Iedere dag drinken we geneesmiddelen als Prozac, antihistaminica, de pil, en noem maar op.’

De magnetron

‘De industrie zegt dat de microgolven in de magnetron veilig zijn. Ja, de microgolven gaan niet verder dan de magnetron. Maar doe je er broccoli in, dan gaat 98 procent van de belangrijke antioxidanten kapot. De broccoli is nog maar weinig waard, de eiwitten worden uit elkaar geslingerd en gaan kapot. Het wordt afval, buikvulling. Het lichaam kan er niets meer mee, maar de broccoli verstoort wel het darmmicrobioom.’

Hormoonverstorende stoffen

‘Iedereen heeft stoffen in het bloed die endocriene (hormonale) verstoorders zijn. Glyfosaat, beter bekend als het onkruidverdelgingsmiddel Roundup, gaat bijvoorbeeld via de navelstreng van de moeder naar het ongeboren kind. Pesticiden, herbiciden, insecticiden, de pil, een aantal geneesmiddelen, zware metalen, blikjes met bijvoorbeeld fruitsap: alle zijn zonder uitzondering hormoonverstorende stoffen. Ze behoren tot de groep Endocrine Disruptive Chemicals, EDC’s. Vier op de vijf synthetische stoffen in onze voeding zijn hormoonverstorende stoffen.

‘De bekendste hormonale stoornissen zien we bij de vrouw: cystes, borstkanker, endometriose, onvruchtbaarheid, PMS. Al deze aandoeningen hebben te maken met een opstapeling van de vrouwelijke hormonen, en vaak spelen EDC’s daarin een voorname rol. De boodschap is: bestrijd de werkelijke oorzaken van deze hormonale ziekten.’

U heeft enkele voorbeelden gegeven van belasting door toxische stoffen als oorzaak voor het ontstaan van chronische inflammatie. Draagt chronische stress bij aan het ontstaan van chronische ontsteking?

‘Ja, uiteindelijk zijn er maar twee oorzaken van ziekten: toxische stoffen en chronische stress. Toxische stoffen zijn de eerste oorzaak. Dit noem ik de in uit as: wat komt er aan voeding in het lichaam en wat gaat eruit. Want de stoffen die inflammatie veroorzaken, moeten geëlimineerd worden via de lever en de darm. Als het darmsysteem chronisch is verstoord door toxische stoffen, dan heb je dus evenmin de juiste stoffen ingenomen. De darm is ook een detoxificatie-systeem. Bij de stapeling van toxines raakt het immuniteitssysteem ontregeld, waardoor de toxines zich verder opstapelen.

‘De tweede oorzaak is chronische stress, dat is de zogenaamde overleving as. Deze as krijgt voorrang op alles, want het lichaam staat bij stress in de overlevings-modus. Alles wordt opgejaagd: het hart gaat sneller kloppen, de adem gaat sneller, de hersenen zijn actiever, alles wordt opgebruikt. Dan is er geen tijd om de rotzooi eruit te smijten. Chronische stress pleegt roofbouw op de voedingsstoffen uit het vitamine B complex, met name op B3, B6, B9, B12 en op de mineralen zink en magnesium.

Als er geen stress is, kan het lichaam veel beter omgaan met het neutraliseren en naar buiten brengen van alle mogelijke toxische stoffen. Als dit door aanhoudende stress niet gebeurt, krijg je eveneens een stapeling van stoffen die detoxificatie-problemen veroorzaakt. En detoxificatie-problemen leiden altijd naar chronische inflammatie.’

Wat kunnen wij zelf doen om de toxische belasting te verminderen en daardoor chronische ontstekingen te voorkomen?

‘Alert zijn op de voedingsstoffen die u consumeert. Preventie is gemakkelijker dan genezen. De juiste voeding vormt de basis voor de aanmaak van ons genetisch materiaal, voor de energieproductie en voor de toevoer van essentiële stoffen zoals vitaminen, mineralen en antioxidantia. Voeding zorgt voor alle bouwstenen die een gezond lichaam nodig heeft.’

‘We moeten onze huidige levensinstelling te veranderen. We zijn lui gemaakt en gemakzuchtig geworden. We zitten voor de tv terwijl onze soep in de magnetron opwarmt. Al met al bevinden we ons in een evolutie van toxische belasting in het milieu, in mens, dier en plant. Dit proces is na de Tweede Wereldoorlog begonnen en in de laatste dertig tot veertig jaar exponentieel gegroeid. Het aantal chronisch zieken loopt gelijk op met deze ontwikkeling.’

‘De generatie die voor 1940-1945 geboren is, zal de laatste zijn die leeftijden bereikt van 90 tot 100 jaar.  Toch gloort er hoop aan de horizon dankzij de toenemende bewustwording van de relatie tussen voeding en gezondheid en de toenemende mogelijkheden om zelf met natuurlijke voedingsstoffen chronische ontstekingen te voorkomen dan wel te genezen.

‘Het mag duidelijk zijn dat een zo biologisch mogelijke wijze van voedselproductie voorstaat en een voedingspatroon vrij van toxische stoffen: Ik pleit voor een revolutionaire verandering in de landbouw, dáár moet het beginnen.’

Hilma Witkamp

Voedingstips

  1. Maak uw voedsel zoveel mogelijk zelf klaar, zonder smaakverbeteraars, conserveringsmiddelen en kleurstoffen. Vermijd kant-en-klaarmaaltijden.
  2. Eet zoveel mogelijk biologische groenten, want daar zitten geen insecticiden in die mogelijk een aanslag doen op uw detoxificatie-systeem. Maak bijvoorbeeld elke dag verse soep.
  3. Wissel uw voeding af, met zo weinig mogelijk dierlijke vetten. Deze vetten zijn wel belangrijk, maar het is niet zo dat u elke dag vlees nodig heeft. Eet bijvoorbeeld twee keer per week vlees. In de voeding van dieren zit onder meer antibiotica. De resistentie die dieren hierdoor ontwikkelen, wordt via hun vlees doorgegeven aan de mens. In de vetten zit ook een accumulatie van zeer veel van die toxines. Dus hoe meer dierlijke vetten u eet, hoe meer van deze toxines in uw lichaam terechtkomen.
  4. Maak minstens één of twee keer per week vis klaar, omdat vis rijk is aan omega vetzuren. De omega vetzuren hebben een ontstekingsremmende werking. Vis is naast groenten belangrijke voeding.
  5. Filter uw kraanwater, aangezien ook ons drinkwater in toenemende mate vervuild raakt met toxische stoffen.
  6. Zorg voor ontspanning. Probeer langdurige stress te vermijden en op te lossen door bijvoorbeeld meditatie of mindfulness.

Wie is Gabriël Devriendt

Devriendt was gedurende twintig jaar werkzaam binnen de farmaceutische industrie, onder andere als productspecialist oncologie. Hij is sinds 2006 oprichter en manager van het onafhankelijke wetenschapsinstituut Pures.Daar onderzoekt hij de werkzaamheid en veiligheid van nutriënten, plantaardige bioactieve stoffen en ontwikkelt hij nutraceutische middelen ter bevordering van gezondheid van mens, dier en plant. Daarnaast verzorgt Devriendt opleidingen aan universiteiten, geeft hij lezingen, seminars en congressen aan professionals binnen de medische sector en aan paramedici. Devriendt is ook deelnemer aan tal van projecten als kennispartner en adviseur.

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Medisch Dossier

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

De borsten

Eten als medicijn

Groeien met psychosynthese

Kruiden en voedingsstoffen

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Medisch Dossier avatar

Over de auteur

Lees meer artikelen van Medisch Dossier