23-06-2015

Gezond eten ? of toch niet?

[rubriek: Voeding]

Gezond eten – of toch niet?

Door Joseph Mercola

Sommige zogenaamd gezonde voedingsmiddelen blijken helemaal niet zo gezond. Ze bezorgen uw lichaam veel werk, omdat het de schadelijke effecten van deze producten moet bestrijden.
Hieronder volgen vijf etenswaren die vaak worden aangeprezen als supergezond, maar die u beter kunt vermijden. Voedingsdeskundige Joseph Mercola legt uit waarom én zet de gezonde alternatieven voor u op een rijtje. Als u voor de gezonde tegenhangers kiest, zult u merken dat u zich energieker voelt en eindelijk die overtollige kilo’s kwijtraakt.

 

1. Granen

Het algemene advies om zoveel mogelijk volkorengranen te eten is onverstandig omdat velen van ons worstelen met een insuline- of leptineresistentie. Ook ‘gezonde’ volkorengranen zijn koolhydraten, en die veroorzaken een stijging van onze bloedsuiker, waardoor er insuline vrijkomt.

Insuline is bedoeld om de suiker in ons bloed door de cellen te laten opnemen, die er energie uit halen. Maar uw cellen kunnen slechts een beperkte hoeveelheid suiker gebruiken. Dus als u geregeld veel suiker en koolhydraten eet, hoopt de suiker zich op in uw bloed. Het lichaam gaat dan nog meer insuline aanmaken. Als dit proces zich herhaalt, neemt de insulinetolerantie van uw cellen toe. Uw lichaam moet dan steeds meer insuline aanmaken om uw bloedsuiker laag te houden. Deze vicieuze cirkel zorgt uiteindelijk voor insulineresistentie: uw lichaamscellen reageren niet meer op insuline.
Bij leptineresistentie vindt er een soortgelijk proces plaats. Leptine is ons ‘hongerhormoon’: het helpt de hersenen om uw voedselopname en lichaamsgewicht te reguleren.

Insulineresistentie en ziekte
Insuline- en leptineresistentie zorgen ervoor dat het ‘slechte’ LDL-cholesterol kleiner en dikker wordt.1 Daardoor kan het gemakkelijker tussen onze bloedvatcellen kruipen en zich daar ophopen, waar het oxideert en ontstekingen veroorzaakt.
Talloze studies hebben een verband aangetoond tussen insulineresistentie en kanker. In 2009 bleek uit een literatuurstudie waarbij meer dan vijfhonderdduizend mensen betrokken waren dat elke extra eenheid glucose in het bloed een verhoogd risico op kanker gaf, en op doodgaan door kanker.2
Daarnaast kan insuline- of leptineresistentie tot obesitas en chronische ziekten leiden. Het verband tussen het eten van granen – zelfs biologische volkorengranen – en gewichtstoename zit zo: insuline is in principe een opslaghormoon, bedoeld om overtollige koolhydraten als vet op te slaan, zodat uw lichaam er later, in geval van honger, een beroep op kan doen. Dus als uw lichaam steeds meer insuline nodig heeft om koolhydraten te verwerken, krijgt het steeds vaker de instructie om vet op te slaan.
Bovendien geeft insuline uw lichaam het signaal om geen vet te verbranden. Dit maakt het extra moeilijk, zo niet onmogelijk, om uw lichaamsvet als energiebron te gebruiken. Granen zorgen er dus niet alleen voor dat u dik wordt, maar ook dat u dik blijft. U kunt trouwens insuline- of leptineresistentie hebben zonder dat u overgewicht hebt.

Het probleem van gluten
Voedingsmiddelen zoals volkorenbrood en -pasta, die worden aangeraden omdat ze zo gezond zijn, kennen nog een ander probleem: gluten. Gluten is het belangrijkste eiwit in tarwe, spelt, gerst en rogge. Behalve dat het eiwit een opgeblazen gevoel, winderigheid, obstipatie en diarree veroorzaakt, kan overgevoeligheid voor gluten zorgen voor vermoeidheid, duizeligheid, premenstruele problemen, gewrichtspijn, stemmingswisselingen, concentratieproblemen en hoofdpijn.
Tot 75 procent van de mensen is overgevoelig voor bepaalde voedingsmiddelen, waaronder gluten, zonder dat zelf te weten. Als u te zwaar bent of een insuline- of leptinerestistentie hebt (zie kader), dan raad ik u aan alle soorten graan te vermijden. Als mensen dat doen, blijkt meestal dat hun trek in zoetigheid afneemt, hun humeur verbetert, hun gewicht afneemt en hun algehele gezondheid toeneemt. Als u eenmaal een gezond gewicht hebt bereikt en geen hoge bloeddruk, diabetes of te hoog cholesterol hebt, kunt u weer voorzichtig beginnen met het eten van granen. Bouw het langzaam op en kijk of uw lichaam de granen verdraagt. En vermijd te allen tijde suiker en bewerkte voedingsmiddelen.

[kadertekst:] Heb ik insuline- of leptineresistentie?
De beste manier om dit vast te stellen, is door de insulinewaarde in uw bloed te bepalen. Hoe lager, hoe beter. Als de waarde minder dan 3 is, hebt u geen insulineresistentie. Een goedkopere manier is het onderzoeken van uw symptomen. Als u een van de volgende aandoeningen hebt, kan het heel goed zijn dat u een (beginnende) insuline- of leptineresistentie onder de leden hebt:
– Overgewicht: 10 procent te zwaar of meer,
– Diabetes type 2 of een nuchtere bloedsuiker die hoger dan 5,6 is,
– Hoge bloeddruk,
– Ongezonde cholesterolspiegels,
– Kanker,
– Hart- en vaatziekten.
Insuline- en leptineresistentie zijn niet de enige oorzaak van deze ziekten, maar ze spelen in bijna alle gevallen een rol.

[kadertekst:]
Deze granen liever niet: Gezonde alternatieven:

  • gerst amandelmeel
  • gierst boekweitgrutten
  • haver boekweitnoedels
  • witte en bruine rijst bloemkool (gestoomd en gemalen of gepureerd)
  • rogge kokosmeel
  • spelt zoete aardappel
  • gekiemde granen
  • tarwe

 

 

 

 

 

2. Natuurlijke zoetstoffen

Een populaire term op dranken en pakjes is dat ze ‘natuurlijk gezoet’ zijn, wat impliceert dat de inhoud gezonder zou zijn dan voeding die met ordinaire suiker is gezoet.
Gewone suiker bestaat uit twee enkelvoudige suikers: glucose en fructose, van allebei evenveel. Uit onderzoek blijkt dat fructose, in tegenstelling tot glucose, de eetlust opwekt.3 Het verlaagt de leptine (een hormoon dat de eetlust onderdrukt) en heeft geen invloed op ghreline (een hormoon dat de eetlust juist opwekt). Glucose heeft het tegengestelde effect: het verhoogt leptine en vermindert ghreline. Het resultaat is dus dat de fructose uw lichaam een seintje geeft om meer te eten.
Elke lichaamscel kan glucose (of dextrose) verbruiken, maar alleen de lever kan fructose afbreken. Als uw lichaam te veel fructose binnenkrijgt, moet die als vet worden opgeslagen. De vorm waarin dat gebeurt, is buikvet, opgeslagen in en rond de buikorganen. Dit veroorzaakt een groot risico op hart- en vaatziekten.
Een te hoge fructoseconsumptie lijkt in veel opzichten op een te hoge alcoholconsumptie: beide leiden tot een schadelijke hoeveelheid vet, die in de lever wordt opgeslagen. En als u kampt met een insuline- of leptineresistentie, kan dit een ernstig probleem worden, omdat u steeds een hongergevoel hebt en meer buikvet opslaat.
Agavesiroop, die als gezonde zoetstof te boek staat, bevat soms meer fructose dan welke commerciële zoetstof ook: afhankelijk van het merk 0 tot 97 procent! Ter vergelijking: glucose-fructosesiroop staat bekend als een ongezonde zoetstof en bevat 55 procent fructose. Feitelijk is veel agavesiroop of -nectar niets anders dan supergeconcentreerde fructosesiroop, van vrijwel alle voedingswaarde ontdaan.

Natuurlijk gezond
Honing bevat ook veel fructose, gemiddeld circa 53 procent. Maar in tegenstelling tot agave is het in rauwe vorm volledig natuurlijk. Het is goed voor de gezondheid, tenzij u tekenen hebt die op insuline- of leptineresistentie duiden, en mits met mate gebruikt: een of twee theelepels (5-10 ml) per dag. Honing van goede kwaliteit koopt u bij een bijenhouder in uw buurt of bij de natuurwinkel.
Algemeen geldt het volgende advies: zorg dat uw totale fructose-inname (grotendeels uit fruit) niet boven de 25 gram per dag uitkomt. Als u bewerkte voedingsmiddelen en dranken nuttigt, kunt u ervan uitgaan dat u al de nodige ‘verborgen’ fructose binnenkrijgt, dus dan kunt u minder fruit eten. U krijgt al 15 gram fructose binnen door het eten van twee bananen, 50 gram rozijnen of twee Medjoul-dadels.
[kadertekst:]
Deze zoetstoffen liever niet: agave, aspartaam, riet- en bietsuiker, bruine rijststroop, bruine suiker, kokos(bloesem)suiker, dadelsuiker, vruchtensap, glucosefructosesiroop, ahornstroop, melasse, sorghum, splenda (sucralose), sucanat (oerzoet), truvia.
Gezonde alternatieven: dextrose (glucose), luo han guo (monk fruit), rauwe honing, stevia (vloeistof of poeder), xylitol.

 

3. Soja

De wereld van vegetarische en natuurlijke voeding heeft tofoe aangewezen als alternatief voor vlees, en sojamelk als vervanger voor koemelk. Maar er zijn vier belangrijke redenen waarom u de consumptie van niet-gefermenteerde soja beter kunt vermijden:
• Bijna alle conventionele sojabonen die in de Verenigde Staten worden verbouwd, zijn genetisch gemodificeerd. En de belangrijkste modificatie die sojabonen ondergaan, is dat ze immuun worden gemaakt voor de pesticide Roundup. Dus worden gewassen daarin ondergedompeld.
• Niet-gefermenteerde soja bevat goitrogenen, een stof die de schildklierfunctie onderdrukt. Dit kan tot een reeks gezondheidsproblemen leiden, zoals spijsverteringsproblemen, voedselallergieën, overgewicht, angstklachten, stemmingswisselingen, slapeloosheid en onvruchtbaarheid.
• Niet-gefermenteerde soja bevat fyto-oestrogeen, een oestrogeenachtige stof die in verband is gebracht met borstkanker,4 nierstenen5 en geheugenverlies bij ouderen.6
• Niet-gefermenteerde soja bevat bovendien fytaten, die de absorptie van mineralen in het lichaam verhinderen, wat tot een tekort kan leiden.

Gezonde soja
Japanners leven langer en krijgen minder vaak kanker dan Amerikanen, omdat ze vooral gefermenteerde soja gebruiken. Het fermentatieproces gaat veel van de problemen van niet-gefermenteerde soja tegen. Het vermindert de hoeveelheid fytaten, zodat de heilzame voedingsstoffen worden opgenomen door het spijsverteringskanaal. Bovendien verlaagt de fermentatie de hoeveelheid fyto-oestrogeen aanzienlijk7 en verhoogt ze het eiwitgehalte van de bonen.8
Gefermenteerde soja is ook een uitstekende bron van vitamine K,9 belangrijk om osteoporose,10 hart- en vaatziekten11 en dementie12 te voorkomen. Vitamine K beschermt u bovendien tegen prostaat-,13 long-14 en leverkanker15, en werkt samen met vitamine D om uw botten gezond te houden.

[kadertekst:] Gefermenteerde sojaproducten:
– Tempé: Van sojabonen gemaakte koek met een volle, champignonachtige smaak.
– Miso: Een pasta van gefermenteerde soja met zout; bekend van de Japanse misosoep.
– Natto: Kleverige textuur met een sterke, kaasachtige smaak.
– Sojasaus: Wordt traditioneel gemaakt van gefermenteerde sojabonen. Let op: veel hedendaagse sojasauzen bevatten tarwe, en daarom ook gluten. De gezondste optie is biologische, glutenvrije tamari. Let op het Eko-keurmerk: de soja is biologisch geteeld en bevat geen genetisch gemodificeerde soja. Er zijn nog meer keurmerken (zoals Pro Terra of het Braziliaanse EcoSocial-keurmerk), maar deze staan niet op de verpakking.

 

 

4. Plantaardige oliën

Plantaardige oliën zoals maïs-, soja-, koolzaad-, zonnebloem- en saffloerolie zouden de gezondheid van uw hart verbeteren. Maar uit onderzoek blijkt juist dat ze de kans op hartziekten en kanker verhogen. Bewerkte voedingsmiddelen zijn vaak vergeven van plantaardige oliën. Erger nog: de intensieve bewerking die veel spijsoliën ondergaan, maakt ze nog schadelijker.

Ontstekingsbevorderende vetten
Alle olie die verkregen wordt uit plantaardige zaden bevat veel omega 6-vetzuren, die ontstekingen kunnen veroorzaken, aan insuline- en leptineresistentie bijdragen, uw stemming en leerprestaties beïnvloeden, en de reparatie van lichaamscellen verhinderen. Veel westerse mensen krijgen veel te veel omega 6-vetzuren binnen en vaak juist te weinig van hun gezonde tegenhanger: omega 3-vetzuren.
Zowel omega 3- als omega 6-vetzuren zijn meervoudig onverzadigde vetzuren, en ze zijn essentieel voor een goede gezondheid. Het zijn chemisch instabiele stoffen en ze worden er vaak niet beter op als ze worden bewerkt of beïnvloed door de omgeving. Als u te veel meervoudig onverzadigde vetzuren eet, worden ze opgenomen in uw celmembranen. Maar omdat ze zo instabiel zijn, kunnen uw cellen kwetsbaar worden en vatbaar voor oxidatie. Dat betekent dat de bouwstenen van uw lichaam beschadigd raken. Dit leidt tot allerlei gezondheidsproblemen, zoals chronische ontstekingen en aderverkalking. Daarom is het belangrijk dat u niet te veel omega 6-vetzuren binnenkrijgt.
Omega 3-vetzuren zitten in vis- en krillolie, in walnoten, rundvlees van met gras gevoerde runderen, en in sommige zaden zoals lijn-, chia- en hennepzaad. Deze vetzuren verbeteren de gevoeligheid van uw cellen voor insuline, neurotransmitters en andere boodschappers, en ze verminderen de kans op hartziekten,16 kanker,17 beroerte,18 alzheimer,19 reuma 20 en allerlei autoimmuunziekten.21
De belangrijkste manier waarop omega 3-vetzuren uw gezondheid verbeteren, is door hun ontstekingsremmende werking, vooral in uw bloedvaten. De ideale verhouding omega 3:omega 6 ligt tussen de 1:1 en 1:5. Het westerse voedingspatroon biedt gemiddeld echter twintig tot vijftig keer zoveel omega 6 als omega 3. De eenvoudigste manier om uw omega 6-consumptie op een gezond niveau te krijgen, is door alle bewerkte plantaardige oliën te schrappen.

In een kwaad daglicht
Verzadigde vetzuren krijgen vaak overal de schuld van, maar zijn niet de oorzaak van de hedendaagse westerse epidemieën. Integendeel: het zijn ontzettend gezonde, voedzame, natuurlijke vetten waar mensen generaties lang op geleefd hebben. De afgelopen decennia heeft het ene onderzoek na het andere dan ook aangetoond dat verzadigde vetzuren ten onrechte in een kwaad daglicht zijn gesteld.22
Minstens 50 procent van onze celmembranen is opgebouwd uit verzadigde vetzuren. Ze geven cellen de nodige stevigheid. Ze spelen een belangrijke rol in de gezondheid van onze botten. Ze verlagen ons LP(a), een cholesterolachtige stof die een aanwijzing vormt voor uw gevoeligheid voor hartziekte. Ze beschermen uw lever tegen alcohol en andere giftige stoffen, zoals paracetamol, en ze versterken uw immuunsysteem.

[kadertekst:]
Deze olie liever niet: Gezonde alternatieven:
koolzaadolie (canolaolie) avocado-olie (onverhit)
maïsolie biologische boter (liefst rauw en van weidekoeien)
(gedeeltelijk) gehard vet kokosolie (beste optie om te koken)
margarine olijfolie (onverhit, anders oxideert het)
saffloerolie walnootolie
sojaolie
zonnebloemolie

 

5. Traditionele yoghurt

Als yoghurt op een traditionele manier bereid wordt, waarbij de melk van weidekoeien door levende culturen wordt gefermenteerd, is het een goede bron van probiotica, vitamine D, verzadigde vetten, calcium en diverse heilzame enzymen. Maar yoghurt bereid door de moderne zuivelindustrie is gereduceerd tot junkfood dat weinig meer te bieden heeft dan dat het ‘zacht op de tong’ is, om de reclame te citeren.
Het grootste probleem van traditionele yoghurt – of het nou mager, halfvol, Grieks of met aardbeiensmaak is – is dat deze gemaakt wordt met traditionele melk van koeien uit grootschalige melkveebedrijven. Deze koeien krijgen geen gras te eten – hun natuurlijke voeding – maar maïs en sojabonen. Het grootste deel van deze maïs en soja is genetisch bewerkt. Bovendien bevat maïs veel omega 6-vetzuur, waardoor de yoghurt van koeien die maïs krijgen dat ook bevat.
Koeien zijn gebouwd op het eten van gras en worden daarom eerder ziek als ze maïs en soja te eten krijgen. En omdat ze zo weinig bewegingsruimte krijgen, is de kans op ziekten nog groter. Als gevolg daarvan krijgen koeien grote hoeveelheden antibiotica om ze ‘gezond’ te houden. Die antibiotica komen in de melk terecht, en uiteindelijk in uw lichaam.
Biologische melk bevat beduidend meer antioxidanten dan traditionele melk – met name luteïne en zeaxanthine, belangrijk voor gezonde ogen.23 Biologische melk van weidekoeien blijkt ook steevast meer vitamine A en E te bevatten.24 Melk van koeien die in de wei staan en geen granen te eten krijgen, is bovendien een goede bron van omega 3-vetzuren.
Al eerder wees Medisch Dossier u op de gevaren van de in melk aanwezige insulineachtige groeifactor I (IGF-I, zie MD 2014;2).26 IGF-I lijkt de kans op borstkanker,27 dikkedarmkanker28 en prostaatkanker29 te vergroten.
Verder is traditionele yoghurt meestal halfvol of mager, waardoor de voedingswaarde van verzadigd vet verloren gaat.

Toegevoegde hulpstoffen
Om de yoghurt de romige textuur te geven die de consument graag wil, worden er hulpstoffen aan toegevoegd zoals dimethylpolysiloxaan, een antischuimmiddel.30 In biologische producten mag dit niet gebruikt worden. Verder zit industriële yoghurt barstensvol verdikkingsmiddelen en stabilisatoren, waaronder carrageen (E407), xanthaangom (E415), gemodificeerd maïszetmeel (E1442), voedingszetmeel, pectine (E440), gelatine (E441), en kunstmatige kleur- en smaakstoffen.
Met name carrageen vormt een probleem, want het is bekend dat deze stof spijsverteringsproblemen geeft, zoals diarree en winderigheid.31 Daarnaast kan yoghurt met een smaakje tot 27 gram (meer dan zes theelepels) suiker per portie bevatten. Daarmee is yoghurt net zo zoet als of nog zoeter dan snoep.
Als u graag yoghurt eet, kies dan voor gewone, volle, biologische yoghurt. Liefst yoghurt gemaakt van rauwe melk van koeien die gras eten. Als u die te zuur vindt, gebruik dan stevia, lo han of rauwe honing om hem zoeter te maken. Een alternatief voor yoghurt is kefir. Kies voor zelfgemaakte kefir, ook van biologische melk.

De tekst van dit artikel is afkomstig uit het nieuwe boek van Joseph Mercola: Effortless healing (Hay House UK Ltd., 2015).

[Streamers:]
Elke extra eenheid glucose in het bloed geeft een verhoogd risico op kanker.
Granen zorgen niet alleen dat u dik wordt, maar ook dat u dik blijft.
Als uw lichaam te veel fructose binnenkrijgt, moet die als vet worden opgeslagen.
Een te hoge fructoseconsumptie lijkt in veel opzichten op een te hoge alcoholconsumptie.
Feitelijk is veel agavesiroop niets anders dan supergeconcentreerde fructosesiroop.
De belangrijkste modificatie die sojabonen ondergaan, is dat ze immuun worden gemaakt voor de pesticide Roundup.
Japanners leven langer en krijgen minder vaak kanker dan Amerikanen, omdat ze vooral gefermenteerde soja gebruiken.
Bewerkte voedingsmiddelen zijn vaak vergeven van plantaardige oliën.
Veel westerse mensen krijgen veel te veel omega 6-vetzuren binnen en vaak juist te weinig van hun gezonde tegenhanger: omega 3-vetzuren.
De afgelopen decennia heeft het ene onderzoek na het andere aangetoond dat verzadigde vetzuren ten onrechte in een kwaad daglicht zijn gesteld.
Yoghurt bereid door de moderne zuivelindustrie is gereduceerd tot junkfood.
Biologische melk bevat beduidend meer antioxidanten dan traditionele melk.

[Literatuur:]
1 Metabolism, 2005; 54: 264-70
2 PLoS Med, 2009; 6: e1000201
3 JAMA, 2013; 309: 63-70
4 Environ Health Perspect, 1997; 105 suppl 3: 633-6; Cancer Res, 1998; 58: 3833-8
5 Curr Med Chem, 2001; 49: 4262-6
6 Dement Geriatr Cogn Disord, 2008; 26: 50-7
7 J Food Sci, 2008; 73: M15-20
8 J Med Food, 2004 Winter; 7: 430-5
9 J Bone Miner Metab, 2000; 18: 216-22
10 Am J Clin Nutr, 1999; 69: 74-9
11 Nutr Metab Cardiovasc Dis, 2009; 19: 504-10
12 J Natl Cancer Inst, 2008; 108: 2095-9
13 Am J Clin Nutr, 2008; 87: 985-92
14 Am J Clin Nutr, 2010; 91: 1348-58
15 Altern Med Rev, 2003; 8: 303-18
16 Circulation, 2002; 106: 2747-57
17 Cancer Epidemiol Biomarkers Prev, 2010; 19: 1696-708
18 JAMA, 2001; 285: 304-12; Eur J Epidemiol, 2012; 27: 895-901
19 J Nutr Gerontol Geriatr, 2013; 32: 1–23; J Nutr Health Aging, 2008; 12: 382-6
20 J Am Coll Nutr, 2007; 26: 39-48
21 J Am Coll Nutr, 2002; 21: 495-505
22 Open Heart, 2014; 1; doi: 10.1136/openhrt-2013-000032
23 Milchwissenschaft [Milk Science International], 2008; 63: 352-5; J Sci Food Agric, 2008; 88: 1431-41
24 Food Chem, 2003; 82: 625-31
25 Analyst, 1998; 123: 2429-35
26 Recent Pat Anticancer Drug Discov, 2012; 7: 14-30
27 Lancet Oncol, 2010; 11: 530-42
28 Zhonghua Wei Chang Wai Ke Za Zhi, 2009; 12: 264-8
29 J Natl Cancer Inst, 1998; 90: 911-5
30 U.S. Food and Drug Administration. ‘M-I-03-14: Labeling and Standards of Identity Questions and Answers,’ October 3, 2003; www.fda.gov/Food/GuidanceRegulation/Guidance Documents RegulatoryInformation/Milk/ucm079113.htm
31 Cornucopia Institute. ‘Carrageenan: How a “Natural” Food Additive Is Making Us Sick’, March 2013; www.cornucopia.org/wp-content/uploads/2013/02/Carrageenan-Report1.pdf

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Joseph Mercola

Bescherm jezelf tegen 5G

De hersenen vetmesten

Een schone motor met vetten

Het dieet dat afrekent met pijn

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Joseph Mercola avatar

Over de auteur

Joseph Mercola is een Amerikaanse Osteopaat met een fascinatie voor complementaire geneeswijzen. Via zijn website mercola.com publiceert hij artikelen en de van zijn hand verschenen boeken.
Lees meer artikelen van Joseph Mercola