Er bestaat een andere theorie over hoe een epidemie tot stand komt, en dat is niet van mens tot mens
Het is een algemeen erkende waarheid dat virussen zich van mens tot mens verspreiden. Daarom wordt de Covid-19-uitbraak bestreden met een economisch gezien catastrofale lockdown, afstand houden en mondkapjes. En omdat virussen zich via menselijk contact verspreiden, is onze enige hoop een vaccin dat ons tegen de ziekte kan beschermen.
Maar er bestaat een andere mogelijkheid, waarover niet gesproken wordt. Stel dat onze aannamen over hoe virale epidemieën ontstaan en zich verspreiden niet kloppen. Stel in plaats daarvan dat virussen latent aanwezig zijn – in ons, de aarde of misschien ons voedsel – totdat ze tot leven worden gewekt door een of andere verandering van buitenaf die ideale voorwaarden schept voor hun plotselinge opkomst.
Klinkt absurd? In onze oren natuurlijk wel, maar het maakt dan ook geen deel uit van het heersende paradigma, of het wetenschappelijke wereldbeeld. Dr. Tom Jefferson, hoofddocent bij het Centre for Evidence-Based Medicine aan de universiteit van Oxford, is de laatste die de theorie van het ‘latente virus’ naar voren heeft gebracht.
De van-mens-tot-mens-theorie heeft een plaats en een ‘patiënt nul’ nodig waarmee het allemaal begint. Maar, vraagt Jefferson, waar begon Covid-19? In een laboratorium in Wuhan misschien? Mogelijk, maar al in 2013 werden monsters van het virus ontdekt in een afgelegen mijn in China.
Er werden ook sporen gevonden in het afvalwater in Spanje in maart vorig jaar, in het rioolwater in Milaan en Turijn in december en in Brazilië in november.1 Deze tegenstrijdigheden, waarvan elke virale epidemie vergezeld gaat, werpen vragen op over de ‘menselijke verspreidingstheorie’.
Waarom piekt een griepepidemie bijvoorbeeld in de winter en verdwijnt dan gewoon, zoals ook gebeurde met de SARS-uitbraak in 2002? Viroloog Richard Shope, die in 1931 als eerste het griepvirus isoleerde in varkens, raakte overtuigd van de ‘latente’ theorie, net als dr. Edgar Hope-Simpson, een Britse arts die ook epidemiologie studeerde.
Hope-Simpson ontdekte dat gordelroos – dat zelf al een voorbeeld is van de latente theorie – een reactivering is van het waterpokkenvirus en later raakte hij geobsedeerd door griepepidemieën. Als ze zich van persoon tot persoon verspreiden, vroeg hij zich af, hoe kan het dan dat er zich gelijktijdig gevallen voordoen in verschillende delen van de wereld?
In 1918 raakten meer dan 500 miljoen mensen over de hele wereld besmet met de Spaanse griep, en ondanks quarantaine en het dragen van mondkapjes verspreidde het zich meedogenloos, zelfs sneller dan de mens kon reizen.
Ook plaatsen die geen contact met de buitenwereld hadden gehad, werden besmet, zoals de geïsoleerde gemeenschap van West-Samoa, waar ongeveer 30 procent van de bevolking stierf.
Vergelijkbare tegenstrijdigheden zijn opgetekend tijdens andere griepuitbraken. In 1857 leed de bemanning van het Britse oorlogsschip de Arachne onder een catastrofale griepuitbraak, waarbij 114 van de 149 mannen aan boord ziek werden.
Dezelfde griep was ook uitgebroken op het land, en in Cuba waar het schip naartoe ging – en toch was de Arachne al maanden op zee. Een soortgelijke paradox deed zich 34 jaar later voor, toen het koopvaardijschip Welllington in december 1891 vanuit Londen naar Nieuw Zeeland vertrok. Tegen het eind van de reis in maart kreeg de kapitein last van ernstige griepverschijnselen, vergelijkbaar met symptomen die zojuist waren verschenen in de haven van zijn bestemming, en toch had hij al in geen vier maanden extern menselijk contact gehad.
Als mensen virussen niet aan elkaar doorgeven, wat veroorzaakt dan epidemieën? De Deense arts Johannes Mygge volgde pandemieën door de jaren heen, naast zijn eigen gezondheid, en zag een nauw verband met de activiteit van zonnevlekken. Zijn ondragelijke migraine leek zeker te worden veroorzaakt door atmosferische veranderingen, maar zouden die ook een grieppandemie kunnen veroorzaken?
Mygge dacht van wel, en Hope-Simpson ook; die laatste kwam tot een soortgelijke overtuiging dat pandemieën worden veroorzaakt door plotselinge stralingspieken van de zon. Ook dacht hij dat mensen met een laag vitamine D-gehalte vatbaarder waren.
Dr. Jefferson suggereert dat de aanleiding iets banaler zou kunnen zijn, namelijk menselijke uitwerpselen. Uitwerpselen kunnen de drager zijn van latente virussen, die plotseling tot leven kunnen worden gewekt door een of andere invloed van buitenaf.
Maar we zullen pas ontdekken hoe epidemieën ontstaan als we het paradigma loslaten en in plaats daarvan het basiswerk doen. Jefferson zegt, verwijzend naar het werk van een van de eerste epidemiologen, John Snow, die in 1854 inging tegen de heersende medische opvatting over cholera – namelijk dat het door de lucht werd overgedragen – door te bewijzen dat het afkomstig was van vervuild water: ‘Je moet doen wat John Snow deed. Je ondervraagt mensen en begint met het opstellen van hypothesen die bij de feiten passen, en niet andersom.’
Met andere woorden: de ware wetenschap volgen.
BRON
1 Daily Telegraph, July 5, 2020
