Ik ben een man van 31 jaar. Ik rook niet, eet tamelijk gezond en zorg voor dagelijkse lichaamsbeweging. Toch heeft mijn dokter in de afgelopen twee maanden al tweemaal geconstateerd dat mijn bloeddruk te hoog is. Kunt u mij adviseren hoe ik deze op een natuurlijke manier kan verlagen?

I.G., via e-mail

Hoge bloeddruk of hypertensie is een verschijnsel dat niet genegeerd moet worden, maar u moet wel bedenken dat de metingen onbetrouwbaar kunnen zijn. De waarde varieert bij elke lichamelijke inspanning of stress, hoe miniem ook.

Het uur van de dag, de kamertemperatuur, een volle blaas, eten of drinken in het uur vóór de meting, zitten of liggen, het zijn allemaal factoren die de bloeddrukwaarden kunnen beïnvloeden. Zelfs bij praten is dat al het geval. Dit verklaart ook het zogenaamde ‘wittejasseneffect’ – een verhoging louter vanwege het feit dat de bloeddruk gemeten wordt.

Om vast te stellen of uw bloeddruk werkelijk reden geeft tot zorg zou u permanente ambulante meting kunnen overwegen. Die registreert uw bloeddruk tijdens uw dagelijkse bezigheden over een periode van 24 uur. U kunt ook een eigen bloeddrukmeter aanschaffen. Uit alle onderzoeken blijkt dat de handmatige metingen thuis een nauwkeuriger beeld geven dan die in de spreekkamer of het ziekenhuis1.

Als na zorgvuldige controle blijkt dat uw bloeddruk inderdaad ongezond hoog is kunt u zelf een aantal stappen ondernemen om die te verlagen. Maar dan mag er geen nierziekte of hormonale stoornis als oorzaak in het spel zijn. De volgende natuurlijke remedies en leefstijlveranderingen hebben hun effect al bewezen bij het verlagen van de bloeddruk.

-Verandering van voeding.
Alleen al door meer fruit en groente te eten kan de bloeddruk enorm zakken2. Dit is waarschijnlijk toe te schrijven aan de voedingsvezels en de kalium hierin; daarvan is al bekend dat ze een bloeddrukverlagende werking hebben3,4. Nog meer effect heeft het DASH dieet (Dietary Approaches to Stop Hypertension), dat de nadruk legt op weinig vet en zout (natrium) en veel fruit en groenten5. Het is ook belangrijk om niet meer dan 14 glazen alcohol per week te drinken (voor vrouwen is de limiet 9 glazen)6.

-Co-enzym Q10.
Deze krachtige antioxidant lijkt een veelbelovend alternatief voor de behandeling met medicijnen. Toen proefpersonen 10 weken lang tweemaal daags een supplement van 50 mg innamen zakte zowel de bovendruk (systolisch) als de onderdruk (diastolisch) aanmerkelijk, zo bleek uit een verkennend onderzoek7. Meer recent bleek uit een literatuuronderzoek van de Cardiac Surgical Research Unit in Melbourne, Australië ‘dat het co-enzym Q10 in staat is bij patiënten met hypertensie de systolische druk met 17 mmHg en de diastolische met 10 mmHg te verlagen, zonder bijwerkingen van betekenis’8.

-Visolie.
Bij analyse van 31 placebogecontroleerde verkennende onderzoeken kwam naar voren dat de omega-3-vetzuren uit visolie een dosis/respons-effect hebben op hypertensie: hoe hoger de dosis, hoe beter het resultaat. Bij gebruik van hoge doses (15 g/dag) zakte de bloeddruk het meest, maar ook bij kleinere hoeveelheden (rond 3 g/dag) was het resultaat nog significant9. Eén studie gaf aanwijzingen dat het vetzuur docosahexaeen hierin een sleutelrol speelt10.

-Knoflook.
In een meta-analyse van 11 studies bleken knoflookproducten beter te werken dan placebo bij het verlagen van de bloeddruk11. Probeer een dagelijks voedingssupplement van 600-900 mg knoflookpoeder.

-Achillea wilhelmsii.
Dit Iraanse kruid (familie van het duizendblad) bleek ten opzichte van een placebo zowel de systolische als diastolische bloeddruk significant te verlagen. Proefpersonen die zes maanden lang tweemaal daags 15-20 druppels gebruikten van een extract op water en alcohol, rapporteerden geen bijwerkingen12.

-Chocola.
In een onderzoek van 18 weken, waarin gezonde proefpersonen met een licht verhoogde bloeddruk 6,3 gram bittere chocola per dag aten (wat 30 mg polyfenolen bevat), zakte de bloeddruk significant terwijl ze niet in gewicht aankwamen. Witte chocola (waarin geen polyfenolen zitten) bleek dit effect niet te hebben13.

-Tomatenextract.
Patiënten met hypertensie die 250 mg tomatenextract per dag namen (Lyc-O-Mato gel capsules, die 15 mg lycopeen plus andere carotenoïden bevatten) hadden na acht weken significant lagere bloeddrukwaarden dan tevoren14.
-Oefeningen voor lichaam en geest. Uit uw e-mail maak ik op dat u al voldoende lichaamsbeweging hebt. Toch kan het de moeite lonen uw dagelijkse programma uit te breiden met oefeningen voor lichaam en geest. Denk daarbij aan yoga, tai chi en qigong, die al bekend staan om hun bloeddrukverlagend effect15,16,17. Dit komt waarschijnlijk door de vermindering van stress. Stress kan vooral bij mannen tot hypertensie leiden18.

BRONNEN:

1 Curr Hypertens Rep, 2008; 10: 355-358
2 Lancet, 2002; 359: 1960-1974
3 J Hypertens, 1991; 9: 465-473
4 J Hypertens, 1992; 10: 195-199
5 Can Fam Physician, 2004; 50: 375
6 Can J Cardiol, 2008; 24: 465-475
7 Mol Aspects Med, 1994; 15 Suppl: s257-263
8 J Hum Hypertens, 2007; 21: 297-306
9 Circulation, 1993; 88: 523-533
10 Hypertension, 1999; 34: 253-260
11 BMC Cardiovasc Disord, 2008; 8: 13
12 Drugs Exp Clin Res, 2000; 26: 89-93
13 JAMA, 2007; 298: 49-60
14 Am Heart J, 2006; 151: 100
15 J Clin Hypertens (Greenwich), 2007; 9: 800-801
16 J Altern Complement Med, 2003; 9: 747-754
17 J Altern Complement Med, 2008; 14: 27-37
18 Curr Hypertens Rep, 2001; 3: 249-254