Na maanden van onderzoeken heb ik zojuist de diagnose jicht gekregen. Daar sta ik behoorlijk van te kijken, want ik ben niet te zwaar en ik drink geen alcohol. Kunt u mij iets vertellen over de oorzaken van jicht en of er natuurlijke behandelingen bestaan waarvan is bewezen dat ze werken? – J.T.

Jicht is een vorm van artritis (gewrichtsontsteking) en wordt veroorzaakt door een opeenhoping van urinezuurkristallen, meestal rondom een gewricht, maar soms ook in andere weefsels. Deze kristallen worden aangevallen door fagocyten, ‘vreetcellen’ van ons afweersysteem. Daarbij komen giftige stoffen vrij, die de gewrichtsontstekingen veroorzaken.
Jicht treedt meestal op in de grote teen, maar ook de enkels, knieën, polsen en handen kunnen worden getroffen. De klassieke verschijnselen zijn roodheid, zwelling en hevige pijnaanvallen.
Het klopt dat alcoholgebruik en overgewicht de kans op jicht verhogen. Maar er zijn nog andere factoren. Zo bevatten bepaalde voedingsmiddelen veel purines – stoffen die door ons lichaam worden omgezet in urinezuur. Die zitten bijvoorbeeld in orgaanvlees, schelpdieren, doperwten, bonen, ansjovis, sardines, asperges en champignons. Als u hier veel van eet, kan het urinezuurgehalte in het bloed te hoog worden. Daardoor kunnen er kristallen in een gewricht neerslaan, wat de jicht veroorzaakt.
Ook bepaalde aandoeningen en geneesmiddelen geven een hoger risico op jicht. Mensen met een verhoogde bloeddruk, diabetes, nieraandoeningen of de auto-immuunziekte lupus erythematodes (LE) hebben meer kans op jicht. Hetzelfde geldt voor mensen die regelmatig diuretica (plaspillen) gebruiken, lage doses aspirine (acetylsalicylzuur, 1-2 g per dag) of middelen die na een orgaantransplantatie worden voorgeschreven, zoals cyclosporine.1,2
Een laatste, minder voor de hand liggende oorzaak van jicht is vergiftiging met lood en andere zware metalen.3 Hierdoor raken de nieren beschadigd, waardoor ze het urinezuur niet goed meer kunnen uitscheiden.
Hieronder vindt u enkele natuurlijke methoden die kunnen helpen bij jicht.

Drink bewust
Het drinken van alcohol, vooral bier, verhoogt de kans op jicht.4 Ook suikerrijke frisdranken en zelfs vruchtensappen die veel fructose (vruchtensuiker) bevatten, zijn in verband gebracht met jicht.5 Gebruik deze dranken dus met mate.

Laat purines staan
Eet weinig zure voedingsmiddelen en mijd purinerijke voeding. In een onderzoek bij mannen die op een purinevrij dieet waren overgeschakeld, was het urinezuurgehalte in het bloed in slechts enkele dagen fors gedaald.1 Dagelijks zes tot acht glazen water drinken kan ook helpen, want dat verdunt het urinezuur in het bloed.

Eet kersen
Het eten van kersen – zo’n half tot een heel pond per dag – is een traditioneel huismiddel tegen jicht, dat zelfs door enig bewijs wordt onderbouwd. Amerikaanse onderzoekers hebben namelijk ontdekt dat jichtpatiënten die twee dagen lang kersen aten, 35 procent minder kans op een jichtaanval hadden dan patiënten die dat niet deden.6 Als u kersen niet lekker vindt, kunt u ook een supplement met een kersenextract slikken. Een ander huismiddel tegen jicht is selderijsap of selderijzaad.

Probeer quercetine
Quercetine is een flavonoïde die in uien, kappertjes, boekweit, koolsoorten en dille zit. In laboratoriumproeven remt deze stof een enzym dat een rol speelt bij het ontstaan van jicht.7 Of quercetine hetzelfde werkt bij mensen is niet bekend. Bromelaïne, een enzym uit de ananasplant, wordt vaak samen met quercetine geslikt, zodat het beter wordt opgenomen.

Slik vitamine C
Een dagelijkse portie vitamine C kan helpen bij jicht, blijkt uit een onderzoek. Deelnemers die vitamine C slikten, hadden na twee maanden een veel lager urinezuurgehalte in hun bloed dan deelnemers die een placebo gebruikten.8 Andere supplementen die gunstig kunnen werken, zijn visolie, diverse vitamines B (vooral foliumzuur) en vitamine E.

Ga voor acupunctuur
Deze traditionele Chinese geneeswijze is de moeite van het proberen waard, aldus een onderzoek. Bij patiënten die een maand lang acupunctuurbehandelingen kregen, waren het urinezuurgehalte en andere jichtkenmerken sterker verbeterd dan bij een controlegroep.9

Gebruik kruiden
Probeer voor een natuurlijke pijnstilling het kruid duivelsklauw (Harpagophytum procumbens). Het werkt bij verschillende vormen van artritis en rugpijn, en wordt daarom ook vaak bij jicht aanbevolen.10

Kies voor homeopathie
De onderstaande homeopathische middelen kunnen helpen bij de verschillende jichtklachten.11
Aconitum of akoniet (blauwe monnikskap): bij plotselinge brandende pijn en jichtaanvallen na stoten of ander letsel;
Belladonna (wolfskers): bij intense, kloppende pijn;
Bryonia (heggerank): bij pijn die verergert bij bewegen, maar verbetert bij druk en warmte;
Colchicum (herfstijlloos): vooral bij jichtaanvallen die samengaan met misselijkheid;
Ledum (moerasrozemarijn): bij gezwollen gewrichten waarbij de huid vlekkerig en paars is.

1 Arthritis Res Ther, 2006; 8 Suppl 1: S2
2 Br J Rheumatol, 1987; 26: 303–6
3 Toxicology, 1992; 73: 127–46
4 Lancet, 2004; 363: 1277–81
5 BMJ 2008; 336: 309–12
6 Arthritis Rheum, 2012; 64: 4004–11
7 Pharmacol Res Commun, 1985; 17: 831–9
8 Arthritis Rheum, 2005; 52: 1843–7
9 J Tradit Chin Med, 2004; 24: 185–7
10 BMC Complement Altern Med, 2004; 4: 13
11 Duke Center for Integrative Medicine. The Duke Encyclopedia of New Medicine. London: Rodale Books International, 2006