Lekker slapen zonder pillen

DOOR LYNNE MCTAGGART

De jonge Amerikaanse dichteres Sylvia Plath deed twee zelfmoordpogingen, waarvan de tweede in 1963 lukte. Haar biografen hebben haar zelfmoordpogingen altijd toegeschreven aan geestelijke instabiliteit, de voortijdige dood van haar vader, een overspelige echtgenoot en zelfs een te hoge studiedruk op de universiteit. Maar niemand heeft er ooit bij stilgestaan wat haar chronische slapeloosheid en de medicijnen die ze gebruikte, met haar deden.

Prestatiedruk en pillen
Vlak voor haar eerste zelfmoordpoging in augustus 1953 beleefde Plath een uitzinnig derde jaar op de universiteit. Ze won allerlei academische literaire prijzen en wist de begeerde post van gastredacteur voor het tijdschrift Mademoiselle te bemachtigen – een ongekende prestatie voor een jonge vrouwelijke student in de jaren vijftig.
In haar boek Pain, parties, work beschrijft auteur Elizabeth Winder tot in de kleinste details de maand die Plath in de zomer van 1953 als gastredacteur in New York doorbracht. Terloops meldt Winder ook dat Plaths tante, een arts, haar slaappillen had gegeven. Plath slikte de slaapmiddelen dat hele jaar en ook die zomer, toen haar tante de dosering nog eens verhoogde.

Fatale bijwerkingen
Aangezien benzodiazepines zoals oxazepam en temazepam pas sinds de jaren zeventig worden gebruikt, slikte Plath waarschijnlijk een barbituraat als pentobarbital. Bijwerkingen van dit slaapmiddel zijn onder andere rusteloosheid, verwardheid, nachtmerries, nervositeit, hallucinaties, angst en een verminderd beoordelingsvermogen. Ook kunnen de slaapproblemen na het stoppen met de medicijnen in versterkte vorm terugkeren (rebound-effect), is het middel sterk verslavend en kan het leiden tot depressie en zelfmoordgedachtes.
Nadat Plath die zomer naar huis was teruggekeerd, klaagde ze dat ze zich niet goed kon concentreren (een bekende bijwerking van barbituraten). Ook kon ze niet slapen (nóg een bijwerking), had paranoïde gedachtes over haar vriend (een andere bijwerking) en concludeerde ze dat ze plotseling al haar talenten had verloren (ook een bijwerking). Op een ochtend ontdekte haar moeder dat Sylvia diepe snijwonden in haar benen had gemaakt (zelfverwonding, weer een bijwerking). Ze bracht haar dochter direct naar de huisarts, en die schreef haar nog meer slaappillen voor (wat alle bijwerkingen vermoedelijk verergerde). Ze kreeg ook elektroshocktherapie, die één welbekende bijwerking heeft, namelijk… slapeloosheid.
Volgens Plaths eigen dagboek bleef ze eenentwintig opeenvolgende nachten wakker. Niet lang daarna deed ze een zelfmoordpoging, die mislukte. Tien jaar later lukte haar zelfmoordpoging wel. Ook toen sliep ze niet goed en gebruikte ze bovendien tricyclische antidepressiva, medicijnen die net zoals barbituraten zelfmoord in de hand kunnen werken.

Gek door slaapgebrek
Uit nieuw onderzoek blijkt echter dat het slaapgebrek zelf wel eens de laatste druppel voor Plath kan zijn geweest. Wetenschappers beginnen namelijk verbanden te leggen tussen een verstoorde slaap en stemming, en allerlei psychische stoornissen zoals depressie, schizofrenie en bipolaire stoornis (manisch-depressiviteit). Zo onderzochten Amerikaanse onderzoekers in Ottawa het verband tussen slaap en psychiatrische stoornissen, en schreven: ‘Dezelfde chemische processen in het zenuwstelsel die de slaap-waakcyclus aansturen, spelen ook een rol bij talloze psychiatrische stoornissen. Het is dus geen verrassing dat diverse psychiatrische stoornissen gepaard gaan met duidelijke slaapklachten.’1
Wetenschappers zijn speciaal geïnteresseerd in de rapid eye movement-slaap (remslaap) en slow wave-slaap (diepe slaap). Want die twee zouden wel eens belangrijk kunnen zijn voor het geheugen, het verstandelijk functioneren en de emoties − vooral in samenhang met herinneringen.
Dit stelt ze echter voor een medische kip-of-eivraag: is er eerst een slaapprobleem of eerst een psychische stoornis? Artsen hebben lang gedacht dat het de psychische aandoeningen waren die de afwijkende slaappatronen veroorzaakten. Maar uit nieuw onderzoek van Matthew Walker van de Universiteit van Californië in Berkeley en onderzoekers van de Universiteit van Harvard blijkt het omgekeerde: de ‘kip’ blijkt slapeloosheid te zijn.2

Ontregelde emoties
Gebrek aan slaap kan ons dus letterlijk gek maken, zo laten Walker en zijn collega’s in hun onderzoek zien. Ze verdeelden studenten in twee groepen en lieten één groep een nacht lekker slapen. De andere groep hielden ze 35 uur achter elkaar wakker. Vervolgens bekeken ze de hersenpatronen van beide groepen met functionele magnetische kernspinresonantie (fMRI), een methode waarmee de hersenactiviteit live in beeld wordt gebracht. De fMRI’s werden uitgevoerd terwijl de proefpersonen een reeks foto’s bekeken, die eerst neutraal waren (een tafel met een rieten mandje), maar daarna steeds verontrustender werden (brandwondenslachtoffers).
Op de neutrale foto’s reageerde de amygdala (amandelkern) – een cruciaal hersengebied voor emotionele reacties – bij beide groepen hetzelfde. Maar bij de verontrustende foto’s liet de amygdala van de nachtbrakers 60 procent meer activiteit zien dan die van de uitgeslapen studenten, en bleken er vijf keer zoveel zenuwcellen actief te zijn als normaal.
Walker ontdekte ook dat de amygdala van de onuitgeslapen studenten niet op de normale manier communiceerde met andere hersengebieden, zoals de mediale prefrontale hersenschors – het voorste deel van de hersenen dat helpt emoties te verwerken. In plaats daarvan verlegden de zenuwcellen in de amygdala hun ‘bedrading’ naar de locus caeruleus, een gebiedje in de hersenstam dat noradrenaline (norepinefrine) produceert, de voorloperstof van ons vecht-en-vluchthormoon adrenaline (epinefrine).2
‘De mediale prefrontale hersenschors is de politieagent van onze emotionele hersenen. Dit gebied heeft een controlerende functie en zorgt ervoor dat we rationeler kunnen denken. Maar bij slaapgebrek worden de remmende verbindingen verbroken’, legt Walker uit. ‘Kennelijk kan de amygdala zich aan die controle onttrekken.’3 In een dergelijke toestand kunnen mensen van het ene op het andere moment enorme emotionele pieken en dalen beleven.

Slaap als natuurlijke genezer
Of geneesmiddelen of slapeloosheid nu wel of niet schuldig waren aan Plaths uiteindelijke zelfmoord, het lijdt geen enkele twijfel dat slaap een van de beste medicijnen is die de natuur ons te bieden heeft. Zonder een goede nachtrust komt uw lichaam in een staat van hyperalertheid en gaat het meer stresshormonen zoals cortisol4 en ontstekingsbevorderende stoffen zoals interleukine-6 produceren. Na verloop van tijd maakt die voortdurende toestand van uiterste alertheid u vatbaarder voor osteoporose (botontkalking), diabetes, hart- en vaatziekten, artritis (gewrichtsontstekingen), en mogelijk zelfs kanker.5
Een op de zeven mensen lijdt aan chronische slapeloosheid en moet het heilzame effect van een goede nachtrust ontberen. Het gebruikelijke antwoord van de dokter is een recept voor een slaapmiddel, en tegenwoordig slikt een op de tien mensen dan ook pillen om te kunnen slapen, ook in Nederland. Maar ook dat is niet zonder risico’s. Uit recent onderzoek blijkt namelijk dat zelfs mensen die maar tweemaal per maand slaappillen slikken, al bijna vier keer zoveel kans hebben om vroegtijdig te overlijden (zie kader).
Het is dus geen wonder dat mensen met chronische slaapproblemen zich steeds vaker tot alternatieve methodes wenden.6 Als u liever geen medicijnen gebruikt maar een andere aanpak wilt proberen, ga dan eerst eens op zoek naar de mogelijke oorzaak van uw slapeloze nachten. Enig speurwerk leidt vaak al naar een oplossing. Daarnaast zijn er allerlei natuurlijke middelen die u kunnen helpen beter te slapen.

Slinkse slaapdieven

Hormonen
Elke verschuiving in het evenwicht tussen de geslachtshormonen (testosteron, oestrogeen en progesteron) kan bij vrouwen de nachtrust verstoren.7 Zo zijn opvliegers – die vrouwen in de overgang vaak het leven zuur maken – nauw met slapeloosheid verbonden, blijkt uit onderzoek. Een onderzoeker ondervroeg ruim 3200 volwassen vrouwen in Californië: bijna 60 procent was nog niet in de overgang, 22 procent was dat wel en de rest had de menopauze (de laatste menstruatie) al achter de rug. In die laatste twee groepen had tachtig procent van de vrouwen die ook opvliegers hadden, minstens een halfjaar last gehad van chronische slapeloosheid.8

Medicijnen
De onderstaande medicijnen zijn verkrijgbaar met of zonder recept, en kunnen slapeloosheid veroorzaken:
• Corticosteroïden – afweerremmers,
• Monoamineoxidaseremmers – MAO-remmers; tegen depressie,
• Selectieve serotonineheropnameremmers – SSRI’s; tegen depressie,
• Decongestiva – tegen zwelling, bijvoorbeeld neusdruppels,
• Slaapmiddelen – veroorzaken slapeloosheid door het rebound-effect,
• Calciumkanaalblokkers – bijvoorbeeld bij pijn op de borst en hoge bloeddruk,
• Bèta-2-agonisten – luchtwegverwijders, bijvoorbeeld bij astma,
• Middelen voor chemotherapie – bij kanker,
• Theofylline – bij longaandoeningen zoals astma.

Koffie en roken
Het kost uw lichaam drie tot zeven uur om de helft van de cafeïne uit een kop koffie af te breken. Als u de hele dag door koffie drinkt, heeft uw lichaam daar zelfs nog meer tijd voor nodig.9 Een kopje koffie kan u dus uren later nog uit uw slaap houden. Nicotine uit sigaretten is een andere oorzaak van slapeloze nachten. Als u probeert te stoppen met roken, kunnen ook nicotinevervangers en de ontwenningsverschijnselen u wakker houden.10

Alcohol
We denken vaak dat je van alcohol slaperig wordt, maar alcohol heeft ook een stimulerend effect omdat het de afgifte van dopamine verhoogt.11 En net als bij roken, kan stoppen met drinken ook slapeloosheid veroorzaken.

Magnesiumtekort
De magnesiumwaardes in ons lichaam beïnvloeden onze slaap-waakcyclus, en omgekeerd. Magnesium zou daarom wel eens een belangrijke rol kunnen spelen bij de slaap.12 Hoe slechter u slaapt, hoe lager het magnesiumgehalte in uw cellen is.13 Verder blijkt uit onderzoek dat mensen die ’s nachts vaak wakker worden omdat ze met hun armen of benen bewegen, bijvoorbeeld door het rustelozebenensyndroom (restless legs syndrome), baat kunnen hebben bij het slikken van extra magnesium.14

Supplementen

Zink
Ouderen slapen beter als ze naast magnesium ook zink en melatonine slikken, blijkt uit onderzoek.15 Vrouwen met een hoog zinkgehalte slapen langer dan vrouwen die dat niet hebben.16

Vitamine B
Slechte slapers met een verstoord slaap-waakritme slapen vaak beter als ze vitamine B12 slikken.17 Als u vlak voor bedtijd vitamine B3 (niacinamide) gebruikt, eventueel samen met magnesium en vitamine B6, kan ook dat uw nachtrust verbeteren.

Kruiden
Van alle onderstaande kruiden is de werkzaamheid met wetenschappelijk onderzoek bewezen.

Valeriaan (Valeriana officinalis)
Tweeduizend jaar geleden gebruikten de oude Grieken valeriaan al als een effectief middel tegen slapeloosheid, en dat doen we nu nog steeds.18 U slaapt er niet alleen sneller maar ook beter door, blijkt uit een overzicht van achttien onderzoeken.19 De Food and Drug Administration (FDA), de Amerikaanse gezondheidswaakhond, heeft valeriaan aangemerkt als veilig voor menselijke consumptie. Toch is uit laboratoriumonderzoek gebleken dat valepotriaten, een van de belangrijkste actieve bestanddelen van valeriaan, een schadelijk effect kunnen hebben op onder andere het DNA. Deze monoterpenen zitten meestal echter niet in commerciële preparaten.20

Hop (Humulus lupulus)
Hop kan apart gebruikt worden, maar wordt meestal samen met valeriaan toegepast. Een vloeibaar extract van deze twee kruiden bleek een betere totale slaaptijd, slaapkwaliteit en diepe slaap te geven dan een placebo. Bovendien vielen patiënten met een combinatie van hop en valeriaan sneller in slaap dan met alleen valeriaan.21 Andere kruiden die vaak samen met valeriaan worden gebruikt, zijn: kamille (Chamomilla recutita), passiebloem (Passiflora incarnata), Amerikaans glidkruid (Scutellaria lateriflora) en wild kattenkruid (Nepeta cataria). Ook citroenmelisse (Melissa officinalis) kan in combinatie met valeriaan de slaapkwaliteit verbeteren.22

Ashwagandha (Withania somnifera)
Dit Indiase kruid kan emotionele stress en angst verminderen en de slaap verbeteren, hoewel dat alleen in onderzoek bij dieren is aangetoond. Vermoedelijk werkt het in op het gamma-aminoboterzuur (GABA), een neurotransmitter (chemische boodschapper) in de hersenen die gevoelig is voor kalmerende middelen en betrokken is bij slaap.23

Andere alternatieve benaderingen

Lavendel
Aromatherapie met lavendelolie hielp bij vrouwelijke studenten niet alleen tegen slapeloosheid, maar ook tegen depressie.24

Acupunctuur
Betrouwbare onderzoeken zijn dungezaaid, maar toch zijn er bewijzen dat acupunctuur (en acupressuur) kunnen helpen, zeker bij ouderen.25 In een gerandomiseerd placebogecontroleerd onderzoek bleken veertig slechte slapers na acupunctuur beter te gaan slapen. Dit werd bewezen met objectieve metingen van hersengolven, zuurstofniveaus, hartslag, ademhaling en bewegingen van de ogen en benen.26 Bij volwassen vrouwen met slaapproblemen is aangetoond dat acupunctuur zelfs aanzienlijk beter werkt dan slaapmedicijnen. Elektroacupunctuur kan bovendien de slaapkwaliteit bij mensen met chronische slapeloosheid verbeteren en kan ervoor zorgen dat ze overdag beter functioneren.27

Homeopathie
In een onderzoek hadden vrouwen die aan slapeloosheid leden, baat bij een samengesteld homeopathisch middel met daarin passiebloem (Passiflora incarnata), haver (Avena sativa), wolfskers (Atropa belladonna), moederkoren (Secale cornutum) en valeriaan (Valeriana officinalis). Na een maand bleek dit middel beter te werken dan conventionele medicijnen.28

Biofeedback
Biofeedback, een oefentechniek die mensen bewuster maakt van hun lichaamssignalen, geeft soms verbetering bij slapeloosheid.29 Uit eerste verkennende studies is gebleken dat neurofeedback, die alleen uitgaat van de hersenactiviteit, een gunstig effect heeft op de totale slaaptijd.30

Breinmuziek
Bij deze technologie worden hersengolven opgenomen en omgezet in muziek, die de patiënt voor het slapengaan beluistert. In één onderzoek had deze methode bij ruim 80 procent van de slechte slapers een gunstige uitwerking.31

Melatonine en aminozuren

Melatonine
Melatonine is een natuurlijk hormoon dat onze biologische klok aanstuurt. De productie ervan neemt echter af naarmate we ouder worden − een van de redenen waarom er onderzoek is gedaan naar het effect van melatoninesupplementen bij ouderen. Zo is ontdekt dat ouderen met slaapproblemen sneller in slaap vielen en regelmatiger sliepen als ze melatoninetabletten slikten. Deze tabletten, die vertraagd melatonine afgeven, waren ook bij een langdurige behandeling veilig en werkzaam, en hadden geen ernstige bijwerkingen.32 Melatonine helpt echter niet alleen op latere leeftijd, blijkt uit ander onderzoek: kinderen met ADHD die een paar uur voor bedtijd 3 tot 6 mg melatonine innamen, sliepen beter in.33
Melatoninetabletten met vertraagde afgifte zijn in Nederland op recept verkrijgbaar. Als voedingssupplement met zeer lage doseringen kunt u het zonder recept kopen. Let op mogelijke bijwerkingen zoals hoofdpijn, een katterig gevoel, buikklachten en zelfs depressie. Gebruik liever geen melatonine als u bloedverdunners (antistollingsmiddelen zoals apixaban of dabigatran) gebruikt. Ten slotte is het nog onduidelijk welk effect melatonine heeft op epileptische aanvallen en epilepsie.34

L-tryptofaan
L-tryptofaan is een aminozuur dat in chocola, haver, bananen, kip en pinda’s zit. Zo’n dertig jaar onderzoek naar supplementen met L-tryptofaan en slapeloosheid wijst uit dat slechte slapers beter inslapen na een relatief lage dosis (1 gram). De slaapkwaliteit verbetert al met een nog lagere dosis (250 mg). Het is niet moeilijk om wakker te worden uit een slaap die door tryptofaan is opgewekt, terwijl dat bij slaappillen wel anders kan zijn. Ook beïnvloedt tryptofaan uw denkvermogen overdag niet. Als u dagelijks hoge doses inneemt, houd dan wel rekening met bijwerkingen als maagklachten en braken.35

5-Hydroxytryptofaan
5-Hydroxytryptofaan (5-HTP) is een stofwisselingsproduct van L-tryptofaan. Het verbetert de slaapkwaliteit door het serotoninegehalte te verhogen en de remslaap te verlengen, zo blijkt uit verkennende onderzoeken. In één onderzoek kregen acht gezonde proefpersonen om 21.15 uur 200 mg 5-HTP en om 23.15 uur nog eens 400 mg, waarna hun remslaap gemiddeld twintig minuten langer duurde.36

Leefstijl

Drink niet te veel koffie
Beperk u tot één kop koffie in de ochtend. Zo geeft u uw lichaam voldoende tijd om de cafeïne voor bedtijd uit uw systeem te verwijderen.37

Let op verborgen stimulerende middelen
Sommige versterkende kruidenmiddelen kunnen opwekkende bestanddelen bevatten. Ook in heel veel zelfzorg- en receptgeneesmiddelen zit cafeïne.

Breng rust in uw slaapkamer
Ga elke avond op ongeveer dezelfde tijd naar bed en zorg ervoor dat uw bed comfortabel is en uw slaapkamer rustig, koel en donker. Koop indien nodig een slaapmasker of verduisterende gordijnen. Gebruik vlak voor bedtijd liever geen opwekkende middelen of een zware maaltijd.

Zet uw mobiele telefoon uit
Schakel ’s avonds uw mobieltje uit en zet ook uw wifi uit.

1 Can J Psychiatry, 2010; 55: 40-12
2 Curr Biol, 2007; 17: R877-8
3 Swaminathan N. Can a lack of sleep cause psychiatric disorders? Scientific American, 23 oktober, 2007; www.scientificamerican.com/article/can-a-lack-of-sleep-cause/
4 Sleep Med Rev, 2010; 14: 9-15
5 Recenti Prog Med, 2008; 99: 309-13; Endocrine, 2012; 41: 76-81; Arch Intern Med, 2006; 166: 1756-62
6 Arch Intern Med, 2006; 166: 1775-82
7 Am J Med, 2005; 118 Suppl 12B: 14-24
8 Arch Intern Med, 2006; 166: 1262-8
9 Sleep Med Rev, 2008; 12: 153-62
10 Sleep Med Rev, 2009; 13: 363-77; Tob Induc Dis, 2010; 8: 8
11 Curr Top Behav Neurosci, 2013; 13: 489-509
12 Magnes Res, 2002; 15: 49-66
13 Int J Sport Nutr Exerc Metab, 2009; 19: 127-35
14 Sleep, 1998; 21: 501-5
15 J Am Geriatr Soc, 2011; 59: 82-90
16 Biol Trace Elem Res, 2012; 149: 16-21
17 Sleep, 1990; 13: 15-23; Sleep, 1991; 14: 414-8
18 Aust Fam Physician, 2010; 39: 433-7
19 Sleep Med, 2010; 11: 505-11
20 Prescrire Int, 2005; 14: 104-7; Tyler VE. Herbs of choice: The therapeutic use of phytomedicinals. New York, NY: Pharmaceutical Products Press, 1994: 118
21 Eur J Med Res, 2008; 13: 200-4; Phytother Res, 2007; 21: 847-51
22 Fitoterapia, 1999; 70: 221-8
23 Indian J Pharm Sci, 2008; 70: 806-10
24 Taehan Kanho Hakhoe Chi, 2006; 36: 136-43
25 J Gerontol A Biol Sci Med Sci, 1999; 54: M389-94
26 Forsch Komplementarmed, 1999; 6 Suppl 1: 29-31
27 Acupunct Electrother Res, 2008; 33: 33-41; Chin Med J [Engl], 2009; 122: 2869-73
28 Carion V et al. Etude de l’action de passiflora Lehning sur insomnie: Une analyse statistique. [Study of the action of Lehning passiflora on insomnia: A statistical analysis.] Metz: Editions Lehning, 1992: 1-16
29 Arch Gen Psychiatr, 1981; 38: 752-8; Biofeedback Self Regul, 1982; 7: 223-35
30 Appl Psychophysiol Biofeedback, 2010; 35: 125-34
31 Neurosci Behav Physiol, 1998; 28: 330-5
32 BMC Med, 2010; 8: 51
33 Ann Pharmacother, 2010; 44: 185-91
34 Drug Saf, 2013; 36: 207-15
35 Altern Med Rev, 2006; 11: 52-6
36 Altern Med Rev, 1998; 3: 271-80
37 J Clin Sleep Med, 2011; 7: 196-203

Slaappillen werken slecht
Slaapt u lekkerder met benzodiazepines? Een analyse van 24 onderzoeken onder in totaal ruim 2400 slechte slapers leverde een kort maar duidelijk antwoord op: ‘nee’.1
Van benzodiazepines bleken mensen niet bijzonder veel beter te gaan slapen. De slaapmiddelen hadden echter wel een verwoestend effect op hun functioneren overdag. Zo hadden ze bijna vijf keer zoveel kans op cognitieve (verstandelijke) problemen en drie keer zoveel kans op bewegingsproblemen. Ook was de kans dat ze overdag last hadden van vermoeidheid bijna vier keer hoger.1 Daarnaast blijkt uit een recent onderzoek dat gebruikers van benzodiazepines zoals diazepam, chloordiazepoxide, lorazepam en temazepam, een grotere kans hebben dat ze longontsteking krijgen en hieraan overlijden.2 Eerdere onderzoeken hebben ten slotte aangetoond dat ook het risico op infecties en bloedvergiftiging (sepsis) toeneemt.
Niet alleen benzodiazepines geven problemen. Zo werken de zogenoemde Z-medicijnen, zoals zopiclon en zolpidem – die tegenwoordig tot de meest voorgeschreven slaapmiddelen behoren – niet beter dan een placebo, zeggen onderzoekers. Bovendien heeft zo’n 20 procent van de gebruikers last van bijwerkingen en komt 1 procent van de ouderen die dit soort middelen slikken ten val, loopt een botbreuk op of krijgt een verkeersongeluk.
Onderzoekers van de Universiteit van Connecticut analyseerden dertien studies met ruim 4300 deelnemers en concludeerden dat mensen met een Z-slaapmiddel inderdaad sneller in slaap vielen dan met een placebo, al was het verschil slechts 22 minuten.3

1 BMJ, 2005; 331: 1169-73
2 Thorax, 2013; 68: 163-70
3 BMJ, 2012; 345: e8343

Levensgevaarlijk
Gaan mensen die slaappillen gebruiken sneller dood? Die vraag probeerden Amerikaanse wetenschappers in 2012 te beantwoorden.
De onderzoekers hadden tweeënhalf jaar lang de gezondheidsgegevens verzameld van ruim tienduizend Amerikanen die allerlei slaapmiddelen gebruikten – waaronder benzodiazepines, Z-medicijnen en sederende (slaapverwekkende) antihistamines en barbituraten. Vervolgens vergeleken ze deze gegevens met die van ruim 23.000 controlepersonen die dezelfde leefstijl en gezondheid hadden maar geen slaappillen slikten. Ten slotte corrigeerden ze alle gegevens voor factoren zoals roken en alcoholgebruik, en bestaande gezondheidsproblemen zoals hart- en longaandoeningen.
De slaappilgebruikers bleken in die tweeënhalf jaar vier tot vijf keer meer kans te hebben om te overlijden. Ook hadden de deelnemers die de hoogste doses aan slaapmiddelen slikten, een grotere kans op kanker.1
Tegenover deze risico’s staan maar weinig voordelen. Toen hoofdonderzoeker Daniel Kripke zijn bevindingen rapporteerde aan de Amerikaanse gezondheidsautoriteit FDA, concludeerde hij: ‘De beperkte voordelen van slaapmiddelen zoals die door partijen zonder financiële belangen kritisch zijn onderzocht, wegen niet op tegen de aanzienlijke risico’s.’ Kripke bevestigde verder dat veel artsen en onderzoekers naar alternatieven zoeken: ‘Steeds meer deskundigen zijn het erover eens dat cognitieve gedragstherapie wel eens beter tegen chronische slapeloosheid zou kunnen werken dan slaapmiddelen.’
Andere onderzoekers proberen uit te zoeken hoe het komt dat gebruikers van slaapmiddelen meer kans hebben om te overlijden. Zo analyseerde de Canadese onderzoekster Geneviève Belleville gegevens van ruim 14.000 patiënten die over een periode van veertien jaar waren verzameld. Haar conclusie was dat slaappillen en angstonderdrukkende middelen, het risico op voortijdig overlijden misschien verhogen omdat ze onze motorische reacties beïnvloeden en zo bijdragen aan ongelukken en valpartijen. Ook kunnen ze van invloed zijn op ons ademhalingspatroon, dat tijdens onze slaap misschien verstoord raakt.2
‘Slaappillen zijn geen onschuldige middeltjes en zijn allesbehalve ongevaarlijk’, waarschuwt Belleville.

1 BMJ Open, 2012; 2: e000850
2 Can J Psychiatry, 2010; 55: 558-67

 

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Lynne McTaggart

Voorwoord: De waarheid bestaat niet

Reflectie: Mediteren tegen Alzheimer

Voorwoord: Gekke vrouwen

Voorwoord: Het einde van allergieën

Op de Vloer

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Lynne McTaggart avatar

Over de auteur

What Doctor’s Don’t Tell You, het moederblad van Medisch Dossier is eind 1998 opgericht door Lynne McTaggart samen met haar man Bryan Hubbard. Daarnaast is McTaggart toonaangevend wetenschapsjournalist en auteur van meerdere succesvolle boeken. Ook is zij woordvoerder op het gebied van bewustzijn, kwantumfysica en geneeskunde.
Lees meer artikelen van Lynne McTaggart