Sojabonen komen van origine uit Oost-Aziatische landen. Soja wordt nu op veel plaatsen in de wereld verbouwd. De sojaboon is zeer voedzaam. De boon heeft een hoog eiwitgehalte en is rijk aan mineralen en vezels. Toch is er veel verwarring: Is soja nu wel of niet gezond?

Gezond ouder worden

Interessant is dat in die gebieden waar mensen vitaal oud worden (de Blue Zones) de sojaconsumptie hoog is. Een recente Japanse studie met 90.000 deelnemers toonde een lagere sterfte onder hen die regelmatig gefermenteerde sojaproducten gebruikten.1

Ziekte preventie

Fytonutriënten zijn stoffen in planten die een medicinale werking hebben. De fytonutriënten in soja verlagen het (‘slechte’) LDL-cholesterol. Ze werken ontstekingsremmend, hebben een antioxidantwerking en verhogen de insulinegevoeligheid van lichaamscellen wat onder meer pré-diabetes en diabetes helpt voorkomen. Voorts werd een remmend effect gezien
op tumoren.2

Sterke botten

Onderzoekers vonden dat isoflavonen uit soja de botdichtheid kunnen verbeteren.3 Niet onbelangrijk als je kijkt naar botontkalking die epidemische vormen heeft aangenomen en leidt tot botbreuken en invaliditeit, vooral op hogere leeftijd. Dus naast voldoende beweging en het op peil houden van vitamine D3 met een voedingssupplement, kan het regelmatig eten van soja bijdragen aan het voorkómen van osteoporose.

Minder overgangsklachten

Genisteïne is een in soja voorkomende stof die klachten in de menopauze, zoals ‘opvliegers’, kan verminderen.4
Samenvattend kunnen we op basis van meer dan 2000 onderzoeken stellen dat de regelmatige consumptie van soja de gezondheid bevordert, levensverlengend werkt en brede ziektepreventie levert. Stel je voor dat je een medicijn zou kunnen ontwikkelen met al deze eigenschappen. Wel dat ‘medicijn’ is er en het heet soja!

Mythen over Soja

Er zijn enkele hardnekkige sprookjes over soja die rond-zingen. De belangrijkste zijn dat het eten van sojaproducten bij vrouwen borstkanker zou veroorzaken en bij mannen borstvorming zou bevorderen.  De feiten wijzen juist op een beschermend effect. Het risico op borstkanker neemt af door het eten van soja blijkt uit een studie uit 2003 die werd gepubliceerd
in het Journal of the National Cancer Institute.5

Het mechanisme komt hierop neer: isoflavonen in soja die qua structuur lijken op oestrogenen kunnen zich hechten aan oestrogeenreceptoren. Voor de eigen oestrogenen van de vrouw zijn daardoor minder bindingsplaatsen beschikbaar. Dit resulteert in verminderde oestrogene activiteit, wat de kans op borstkanker verkleint.

Ook de bewering dat soja-consumptie borstvorming veroorzaakt bij mannen is feitelijk onjuist. De conclusie van 15 placebogecontroleerde onderzoeken liet zien dat mannen die regelmatig soja aten normale laboratoriumuitslagen hadden voor het mannelijk hormoon testosteron. Ook de oestrogeenspiegel veranderde niet door het eten van soja. Feminisatie bij mannen die soja eten, is dus een fabel.6

Je kunt je terecht afvragen wie deze valse informatie verspreidt. Soja bevat alle belangrijke aminozuren (bouwstenen voor de vorming van eiwit) en is daarmee een geduchte concurrent van vlees. Soja heeft bovendien enkele grote voordelen ten opzichte van vlees. Het is veel goedkoper dan vlees. Vlees (met name rood vlees) verhoogt de kans op darmkanker. Soja verlaagt de kans op darmkanker.

Context

Laten we een stap achteruit nemen en met een groothoeklens naar de situatie in de wereld kijken. Er is een wereldwijde crisis ontstaan rond Covid-19. Dit virus is afkomstig van een dier. We noemen dit een zoönose. De intensieve veehouderij is volgens topviroloog Ron Fouchier (Erasmus universiteit) een broeinest van zoönosen.

Een alternatief voor deze, voor mens en milieu schadelijke voedselproductie is overschakeling op een plantaardige eiwitbron die uit oogpunt van voedingswaarde niet onderdoet voor vlees. Soja voldoet ruimschoots aan deze voorwaarden. Het is bovendien een stuk gezonder, goedkoper, milieuvriendelijker en het voorkomt veel dierenleed.

Tegenstanders

Tegenstanders van soja als vleesvervanging zeggen dat waardevol regenwoud wordt gekapt voor de sojaproductie. Echter, meer dan 70 procent van de sojaproductie in de wereld wordt gebruikt voor veevoer! En van de overige 30 procent wordt vooral veel sojaolie gemaakt. En ook dit is een slecht idee, omdat deze goedkope bakolie rijk is aan omega 6-vetzuren die ontstekingsbevorderend werken en onze gezondheid schaden.

De in dit artikel genoemde gezondheidseffecten gelden voor sojabonen, edamame en gefermenteerde sojaproducten zoals tempeh en miso. Geef de voorkeur aan deze minder bewerkte sojaproducten. Ten aanzien van de soja-hydrolysaten (vleesvervangers zoals sojaburgers, sojaworstjes et cetera) is niet aangetoond dat ze gezondheid bevorderen.

So-Ja. Samen krijgen we het virus eronder!

BRONNEN:

Maak kennis met Medisch Dossier