Sterke punten

Perifere neuropathie bezorgde Maira Silva een chronische, helse pijn. Maar dankzij acupunctuur knapte ze op.

‘Perifere neuropathie is een aandoening die je aan het randje van de afgrond brengt,’ zegt Maira Silva, een 31-jarige wetenschapper uit Londen. Ze leed meer dan een jaar lang dag en nacht pijn: een pijn die ze vergelijkt met het gevoel voortdurend geëlektrocuteerd te worden.
‘Ik wilde geen eind aan mijn leven maken,’ zegt de van oorsprong Braziliaanse, ‘maar ik heb het wel overwogen. Mijn hele lichaam deed constant pijn en er was geen pilletje dat hielp.’
Perifere neuropathie is schade aan de zenuwen van het perifere zenuwstelsel; dat kan elke zenuw zijn, behalve die in de hersenen en het ruggenmerg, die bij het centrale zenuwstelsel horen. In Maira’s geval was de schade een gevolg van haar diabetes type 1, die ze vanaf haar elfde had.
‘Toen ik diabetes kreeg, zag ik niet in hoe ernstig die ziekte was,’ zegt Maira. ‘Ik at dingen die ik eigenlijk niet mocht eten; ik was een beetje rebels. Dus mijn diabetes was slecht te reguleren.’
Maira ontwikkelde als tiener bovendien boulimie: die eetstoornis maakte het nog moeilijker om haar bloedsuikergehalte onder controle te houden. Zoals ze later zou ontdekken, had dit rampzalige gevolgen voor haar gezondheid.
Toen ze ongeveer zestien was kreeg Maira last van vervelende tintelingen in haar ledematen, met name haar voeten. Het duurde niet lang voordat het gevoel zich uitbreidde naar haar beide benen, van de tenen tot de lies.
‘Ik besteedde er eerst niet veel aandacht aan,’ vertelt Maira. ‘Maar toen ging het milde prikkelende gevoel plotseling over in een hevige pijn, die zich van mijn handen en benen naar de rest van mijn lichaam verspreidde.’
Maira ging naar haar huisarts, maar geen van de medicijnen die hij voorschreef konden de pijn verlichten. Het werd zo erg dat ze geen enkele aanraking meer kon verdragen.
‘Ik kon zelfs geen kleding meer dragen,’ zegt Maira. ‘Het voelde alsof ik brandwonden had. Mijn rug was het enige lichaamsdeel waar de pijn wat minder was, dus ik ging in mijn blootje op bed liggen. Ik kon niet naar school of naar mijn vriendinnen.’
Toen Maira’s spieren begonnen te verslappen en haar benen te zwak werden om haar eigen gewicht te kunnen dragen, besloot ze samen met haar moeder dat het genoeg was geweest: ze boekten een reis naar Brazilië – waar ook Maira’s familie vandaan komt – om de artsen daar te raadplegen.
‘Ik had alles geprobeerd wat mijn arts in Engeland me had voorgeschreven, maar niets hielp. Hij leek niet precies te weten wat ik mankeerde,’ vertelt Maira. ‘Naar Brazilië gaan leek op dat moment een goede optie.’
De reis was een hele uitdaging gezien haar toestand, maar Maira slaagde erin Brazilië te bereiken. De arts die ze daar bezocht, stelde meteen de diagnose: diabetische perifere neuropathie.
Hij schreef medicatie voor die ze nog niet eerder had gehad: een antidepressivum.
Ook als depressie geen rol lijkt te spelen, kunnen antidepressiva worden voorgeschreven als belangrijk deel van de medicatie bij verschillende soorten chronische pijn, zoals ook perifere neuropathie. De medicijnen lijken – los van hun effect op de stemming – een enigszins pijnstillende werking te hebben, 1 hoewel er geen overtuigend bewijs is dat ze tegen neuropathische pijn werken (zie kadertekst).
In Maira’s geval vond haar arts antidepressiva het proberen waard en schreef duloxetine voor. Wel waarschuwde hij dat het even kon duren voordat het medicijn zou werken: wel een halfjaar tot een jaar. Hij opperde om ondertussen acupunctuur te proberen.

Wegprikken
Hoewel ze sceptisch stond tegenover deze traditionele Chinese techniek, was Maira zo wanhopig dat ze meteen een sessie boekte.
Dankzij bemiddeling door haar tante, bij wie Maira logeerde, kon ze de volgende dag al bij een acupuncturist terecht. Al na die eerste sessie was ze helemaal om.
‘De pijn was beter te verdragen en ik had veel meer energie. Ze moesten me de behandelkamer in dragen, maar ik kon zelf naar buiten lopen.’
Vervolgens kreeg Maira twee keer per week acupunctuur. ‘Na elke sessie was de pijn minder en had ik bergen energie. Na een tijdje kwam de pijn wel terug, maar niet op hetzelfde niveau als daarvoor. En bij de volgende sessie werd de pijn weer een beetje minder.’
In de maanden daarna had ze hoe langer hoe minder pijn, en verdween die uiteindelijk helemaal. ‘Ik kan niet precies zeggen wanneer dat was,’ zegt Maira, ‘maar na ongeveer een halfjaar kon ik weer een rok dragen, en na negen maanden een broek. Ik kan niet in woorden uitdrukken hoe blij ik was dat ik gewoon weer broeken kon dragen!’
Maira is ervan overtuigd dat haar herstel te danken is aan een combinatie van de medicatie die ze kreeg – het antidepressivum dat de arts had voorgeschreven – en de acupunctuursessies die, zo zegt ze, een direct en cumulatief effect hadden. Deskundigen erkennen dat het bekend is dat neuropathische pijn moeilijk te behandelen is, en dat het onwaarschijnlijk is dat slechts één behandeling op zichzelf volledige genezing brengt, althans als het een conventionele behandeling betreft (zie kadertekst).

Dieet
Na negen maanden Brazilië voelde Maira zich goed genoeg om terug te keren naar Engeland. In Londen pakte ze haar gewone leven weer op. Ze deed eindexamen (ze had haar middelbare school niet afgemaakt vanwege haar slechte gezondheid) en ging biochemie studeren.
Maar ze kon de acupunctuur niet uit haar hoofd zetten. ‘Ik had er zo’n goede ervaring mee. Acupunctuur heeft letterlijk mijn leven gered,’ zegt Maira. ‘Mijn studie leidde me op voor een carrière in de farmaceutische industrie, maar ik besloot een traject te gaan volgen dat zich richt op het bevorderen van een goede gezondheid.’
Die beslissing heeft niet alleen Maira’s carrière veranderd, maar had ook ingrijpende gevolgen voor haar gezondheid.
Ze schreef zich in voor de opleiding natuurgeneeskunde en acupunctuur, en een van haar docenten stelde voor dat ze voor haar diabetes een ketogeen dieet (koolhydraatarm en vetrijk) zou proberen.
‘Dat veranderde alles,’ vertelt Maira. ‘Toen ik het dieet twee maanden had gevolgd, kwam mijn menstruatie op gang. Door mijn diabetes had ik nooit eerder gemenstrueerd.’
Ook was haar diabetes voor het eerst goed te reguleren en had ze minder medicatie nodig. ‘Ik had er altijd moeite mee gehad om mijn bloedsuikerspiegel onder controle te houden,’ zegt Maira. ‘Maar na twee maanden dieet waren mijn bloedsuikerwaarden prima.’
Het ketogeen dieet is streng, maar Maira houdt zich er nog steeds aan en zegt dat het de moeite meer dan waard is. Daarnaast neemt ze allerlei kruiden om haar algehele gezondheid te ondersteunen, waaronder lobelia, waarvan ze vermoedt dat het haar heeft geholpen haar boulimie voorgoed de baas te worden.
Maira richt zich nu op de toekomst: ze hoopt in 2019 af te studeren als acupuncturist. Daarna wil ze een holistisch behandelcentrum openen met complementaire en natuurgeneeskundige behandelmogelijkheden.
Ze is dankbaar dat ze weer kan nadenken over haar toekomst, in plaats van dat ze alleen maar de dag moet zien door te komen. En voor haar is niets meer vanzelfsprekend, zelfs niet dat ze kleding kan dragen.
Joanna Evans

Literatuur:
1 Per Med, 2015; 12: 163-75

Nuttige adressen:
Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur (NVA): www.acupunctuur.nl telefoon 033-4616141
Ketogeen dieet: www.ketogeenmenu.nl
Natuurgeneeskunde: Artsenvereniging voor Integrale Geneeskunde: www.avig.nl


Antidepressiva en neuropathie
Hoewel antidepressiva vaak worden voorgeschreven aan mensen met zenuwpijn als gevolg van neuropathie, is de werking nooit bevestigd door grote klinische trials.1 Uit een recente overzichtsstudie door Cochrane (een internationaal netwerk van wetenschappers) naar literatuur over amitriptyline, een zogenaamd tricyclisch antidepressivum dat jarenlang de eerste keus was bij de behandeling van neuropathische pijn, kwam er ‘geen objectief bewijs dat de werkzaamheid ondersteunt’.2 In verschillende andere recente Cochrane-literatuurstudies naar specifieke antidepressiva tegen neuropathische pijn werden dezelfde teleurstellende conclusies getrokken.3
Er is één antidepressivum dat in een Cochrane-review wel als effectief werd beoordeeld: duloxetine. Dit medicijn bleek ‘redelijk effectief’ in de behandeling van zenuwpijn bij diabetes, althans bij een hogere dosering. Maar slechts een klein deel van de mensen bereikt een verbetering van minstens 50 procent, concludeerden de onderzoekers.4
Neuropathische pijn is dus moeilijk te behandelen, welke conventionele behandeling er ook wordt gebruikt, zeggen de Cochrane-onderzoekers, want ‘slechts een minderheid van de mensen ervaart een klinisch relevant effect bij één interventie’. Ze wijzen erop dat voor de medische behandeling van neuropathische pijn hetzelfde geldt als voor de behandeling van andere chronische pijnaandoeningen: ‘slechts een minderheid van de mensen ervaart voldoende verlichting van pijn’.2

Literatuur:
1 Cochrane Database Syst Rev, 2015; 8: CD011091
2 Cochrane Database Syst Rev, 2015; 7: CD008242
3 Cochrane Database Syst Rev, 2015; 1: CD011209; Cochrane Database Syst Rev, 2014; 9: CD011003
4 Cochrane Database Syst Rev, 2014; 1: CD007115

Acupunctuur en neuropathie
Acupunctuur is gebaseerd op het idee dat alle organismen doordrongen zijn van een subtiele vorm van energie (chi of qi) en dat elke verstoring van die energie tot een ziekte leidt.
Acupunctuur behandelt ziekten door het inbrengen van fijne naaldjes op specifieke punten in het hele lichaam om zo de kwaliteit, het evenwicht en de stroom van deze essentiële energie te verbeteren.
Er is veel onderzoek waaruit blijkt dat acupunctuur meer doet en beter werkt dan alleen een placebo. De techniek blijkt nuttig bij de behandeling van verschillende pijnaandoeningen,1 waaronder perifere neuropathie.
Onlangs analyseerden onderzoekers van de Oregon Health and Science Universiteit in het Amerikaanse Portland dertien gerandomiseerde gecontroleerde studies (RCT’s) – beschouwd als de beste vorm van klinisch onderzoek – naar acupunctuur bij neuropathische pijn. Ze ontdekten dat uit de meeste studies bleek dat acupunctuur een gunstig effect had.
De conclusie die uit het merendeel van deze RCT’s getrokken kan worden, is dat acupunctuur beter werkte dan de controlebehandelingen (medicatie of ‘nep’-acupunctuur) bij diabetische neuropathie, de ziekte van Bell (verlamming van de gezichtsspieren) en het carpaletunnelsyndroom (beknelde handzenuw).
Bovendien bleek acupunctuur een gunstig effect te hebben op het functioneren van zowel de gevoels- als de motorische zenuwen.2

Literatuur:
1 MMW Fortschr Med, 2007; 149: 37–9
2 J Altern Complement Med, 2017 Jan 23; doi: 10.1089/acm.2016.015

Wat is diabetes type 1?
Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte waarbij de bètacellen in de alvleesklier, die insuline produceren, worden aangevallen. Daardoor kan het lichaam niet genoeg insuline maken om de bloedsuikerspiegel in bedwang te houden.
De behandeling bestaat onder andere uit regelmatige insuline-injecties, zodat de bloedsuikerspiegel normaal blijft. Als die spiegel te lang te hoog is, ontstaat er schade aan zenuwen, bloedvaten en organen.
Eetstoornissen komen vaker voor bij mensen met diabetes type 1 dan bij anderen. Een eetstoornis verhoogt de kans op ketoacidose (een verzuring van het bloed, die levensbedreigend is), ziekenhuisopname en langdurige complicaties zoals retinopathie (schade aan het netvlies) en neuropathie (zenuwschade).1

Literatuur:
1 Diabetes Spectr, 2009; 22: 138-42

 

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Joanna Evans

Alternatieven: Stress

Endometriose

Artritis genezen?

Puur en simpel

De kracht van de geest

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Joanna Evans avatar

Over de auteur

Joanna is al meer dan 20 jaar werkzaam als psychotherapeut voor volwassenen en kinderen, met een specifieke expertise in traumabehandeling. Haar werk is gepubliceerd door Parent Co. Joanna heeft altijd een liefde gehad voor schrijven, wat van jongs af aan al aanwezig was. In haar vrije tijd geniet ze ervan om samen met haar echtgenoot langs de zuidoostkust van de Verenigde Staten te reizen, in elk seizoen, zelfs tijdens de hete en vochtige zomer.
Lees meer artikelen van Joanna Evans