Een van de nieuwste alternatieve behandelingen bij kanker speelt in op de elektriciteit in de kankercellen. Cate Montana ging op onderzoek uit.
Dit is een verhaal over innovatieve technologie, bio-elektriciteit, kanker en… terughoudend-heid. Want de behandeling is nog met veel vraagtekens omgeven. Bij nierstenen en aandoeningen van het bewegingsapparaat wordt dezelfde techniek al jarenlang met succes gebruikt. Maar niet bij kanker.Daarom is het een zorgvuldig geformuleerd verhaal, want zodra je de woorden kanker en
genezing in dezelfde zin gebruikt, begeef je je op glad ijs. Je wilt mensen met kanker zeker geen valse hoop geven. En je wilt ook niet weggezet worden als kwakzalver, of erger: als behandelaar je praktijk moeten sluiten. Maar Andrew Hague van CellSonic durft het toch aan om de twee woorden samen te gebruiken.
Hij beweert onomwonden en regelmatig dat zijn CellSonic VIPP kanker kan genezen. Daarom heeft hij zijn bedrijf in de Verenigde Arabische Emiraten gevestigd en zijn productiefaciliteiten in India: twee landen waar je veilig onderzoek kunt doen naar alternatieve behandelingen voor kanker en ze kunt toepassen in de medische praktijk, zonder dat alle Amerikaanse gezondheidsautoriteiten, zoals de American Medical Association, de Food and Drug Administration, de Medical Research Council of de Health Research Authority je onderzoek doorkruisen.
Hague is een autodidact, die ervan overtuigd is dat de wereld een betere en veel gezondere plek zou zijn als in de geneeskunde het bio-elektrische aspect van het menselijk lichaam voorrang zou krijgen boven de biochemische en mechanische aspecten. Waarom? Omdat de biochemische benadering zich richt op medicijnen en de meeste daarvan hebben bijwerkingen die soms nog erger zijn dan de ziekte waartegen ze bedoeld zijn. En chirurgie (de mechanische benadering) is vaak pijnlijk en ingrijpend met neveneffecten variërend van wondinfectie tot shock, bloedingen, reacties op de anesthesie en longembolieën, om er maar een paar te noemen.
Het elektrische lichaamIn de zomer van 1816 ging Mary Shelley naar een literaire bijeenkomst in de villa van de Britse romantische dichter en satiricus Lord Byron in Genève. Het verhaal gaat dat Lord Byron zijn gasten uitdaagde om een spookverhaal (ghost story) te schrijven. Geïnspireerd door de recente ontdekkingen van twee Italiaanse natuurkundigen, Luigi Galvani en Alessandro Volta, over de elektrische eigenschappen van het menselijk lichaam, schreef Shelley een roman die ze twee jaar later voltooide: Frankenstein. Ondertussen ging het ‘galvanisme’ met de verbeelding van mensen aan de haal. Giovanni Aldini reisde door heel Europa en schokte zijn toeschouwers door de kort daarvoor door zijn oom uitgevonden voltaïsche paal (de eerste ruwe versie van een batterij) te gebruiken op de lichamen van dode honden en terechtgestelden: door een gelijkstroom door hun lichaam te leiden, leek het alsof hij ze weer tot leven wekte. Artsen (en veel kwakzalvers) volgden zijn voorbeeld en ontwikkelden op galvanisme gebaseerde behandelingen die ‘alles’ konden genezen. Dat tastte al snel de waardering van en belangstelling voor het bio-elektrische onderzoek aan. Het snelgroeiende terrein van de biochemie en de spectaculaire opkomst van de daarop gebaseerde farmaceutische behandelingen waren veel aantrekkelijker. Toch is het menselijk lichaam niet alleen biochemisch, maar ook aantoonbaar elektrisch van aard. Onze cellen zijn zo ontworpen dat ze elektrische stroom kunnen geleiden. Het centrale zenuwstelsel is afhankelijk van elektrische prikkels die door het hele lichaam worden gestuurd: zo kunnen we denken en bewegen. De 180 miljard neuronen (zenuwcellen) in onze hersenen communiceren via elektrische signalen, die samenwerken met chemische signalen (zoals neurotransmitters). Ons hart regelt de timing van onze hartslag door elektrische prikkels, die door de cellen aan elkaar worden doorgeven. Elektrisch actieve cellen in ons lichaam wekken stroom op in de weefsels om die cellen heen: je kunt die elektrische veranderingen in het hart en de hersenen meten met een elektrocardiogram (ECG) en een elektro-encefalogram (EEG).1 Bijna elke cel in ons lichaam functioneert als een elektrisch circuit. Daarbij maakt de cel gebruik van geladen kalium-, calcium-, magnesium- en natriumionen om elektriciteit op te wekken. Elke cel heeft een beschermende membraan die uit lipiden (vetten) bestaat, die een barrière vormen tegen de buitenomgeving, waardoor alleen bepaalde stoffen de binnenkant van de cel kunnen bereiken. De celmembraan fungeert niet alleen als barrière, maar helpt de cel ook om elektriciteit op te wekken door geladen ionen via doorgangen (ionenkanalen) in en uit de cel te laten passeren. Deze parallelle schakeling van weerstand (R) en capaciteit (C) is een RC-circuit of RC-schakeling, een bekende term in de elektronica. Toch hebben we het hier niet over techniek, maar over de cellen in het menselijk lichaam. Bronnen |
Daarmee vergeleken hebben nieuwe technieken die zich op de bio-elektrische aspecten van het lichaam richten, als je ze op de juiste manier gebruikt, voor zover we weten weinig of geen neveneffecten. Bio-elektriciteit betekent dat mensen en dieren elektrische lading in hun lichaam hebben en elektrische spanning kunnen opwekken. De nieuwe behandelingen die zich hierop richten, maken gebruik van elektromagnetische golven en andere op elektriciteit gebaseerde technieken. ‘Als natuurkunde in plaats van scheikunde een verplicht vak was voor studenten geneeskunde, zou de medische wereld er heel anders uitzien’, zegt Hague.
‘Het enige wat artsen vandaag de dag weten, is de informatie die ze er in de acht jaar op de medische faculteit ingeramd krijgen. En die informatie komt te vaak bij de farmaceutische industrie vandaan.’ Hague is erg scherp in zijn oordeel: hij vindt de huidige medische sector ‘een grof schandaal’.
Hij vindt niet dat de biochemische en mechanische benaderingen op zich verkeerd zijn. Ze zijn óók nodig. Maar het menselijk lichaam heeft het natuurlijke vermogen om zichzelf te herstellen. Een snijwond of gebroken been geneest vanzelf. Darmen vernieuwen hun binnenbekleding. Als we stoppen met roken, repareren onze longen zichzelf. En een gedoneerd stukje lever kan in het lichaam van de ontvanger uitgroeien tot een normaal functionerende lever.
Verschillen in de elektrische potentiaal in cellen en weefsels door het hele lichaam, ook wel elektrische spanning of voltage genoemd, correleren met en voorspellen de groei en ontwikkeling van het lichaam, en sturen bovendien wondgenezing en regeneratieprocessen aan. Toch wordt bij de ontwikkeling van nieuwe behandeltechnieken zelden gekeken naar de elektrische, zelfgenezende aspecten van het menselijk lichaam.
 |
Een nieuw idee
Hague begon ooit met het vervaardigen van fietsonderdelen in een fabriekje in het Verenigd Koninkrijk. ‘Van het een kwam het ander’, zegt hij zelf, en hij ging werken als distributeur van medische hulpmiddelen. Uiteindelijk kreeg hij een baan bij Dornier Flugzeugwerke, een Duitse vliegtuig-fabrikant die ook medische apparatuur ontwierp en produceerde. Bijvoorbeeld een niersteenvergruizer, ofwel extracorporele shock wave lithotrypsie (ESWL): een apparaat dat uitwendige schokgolven gebruikt om nierstenen kapot te maken.
Het apparaat werd ook experimenteel gebruikt om wonden sneller te laten genezen. ‘Er was één geval dat ik me in het bijzonder herinner: een Nederlandse vrouw die al sinds haar tienerjaren een wond had die niet wilde helen’, vertelt Hague. ‘Ze was al in de negentig toen ze voor ESWL kwam, en de wond genas met de behandeling.’
Hague was geïntrigeerd door de techniek, en de vele mogelijke toepassingen om infecties te bestrijden en weefselregeneratie op gang te helpen. Hij had bovendien een nogal vreemsoortige toepassing in gedachten. ‘In die tijd stuitte ik op een hypothese uit Beijing, waarin Chinese artsen beweerden dat drukgolven – dezelfde drukgolven die nierstenen breken – ook kanker zouden kunnen vernietigen. Het probleem was dat ze er geen idee van hadden hoe ze de drukgolf moesten toedienen.’ Hague had dat wel.
Hij richtte het bedrijf CellSonic op en paste de ESWL-apparaten aan. Uiteindelijk ontwierp hij de CellSonic VIPP (VIPP staat voor very intense pressure pulses). De VIPP maakt gebruik van een staaf met een ronde, bolvormige kop die met water is gevuld en twee elektroden bevat die door een tussenruimte van één millimeter van elkaar zijn gescheiden. Een kabel naar de staaf voert een lading van 25.000 volt naar de elektroden.
De resulterende lichtboog met een hoog voltage werkt in op het water in de afleveringskop, waardoor een drukgolf ontstaat in het apparaat, dat vervolgens op het lichaam van de patiënt wordt geplaatst. De drukgolf wordt via de kop van het apparaat, door een dun laagje gel dat op de juiste plek op de huid is aangebracht, in het lichaam geleid.
De behandelingen bestaan uit honderden snelle drukpulsen die in het lichaam worden gebracht, op een gerichte of meer diffuse manier, afhankelijk van de behandeling die nodig is.
De geschiedenis van lithotripsieWe hebben al sinds mensenheugenis last van nier- en blaasstenen. Duizenden jaren lang – in ieder geval sinds het jaar 10 na Christus, toen de eerste chirurgische verwijdering van blaasstenen werd opgetekend – bestond de enige behandeling uit een incisie (zonder verdoving) in de buurt van het perineum, waarna een metalen haak werd ingebracht om de stenen naar buiten te trekken. De wond werd niet gehecht en de operatie had nogal eens een dodelijke afloop. Aan deze ijzingwekkende methode veranderde weinig, tot in de 19e eeuw. De Beierse arts en astronoom Franz von Paula Gruithuisen bedacht een andere manier om de stenen te vernietigen, met mechanische kracht of elektrische stroom: de zogeheten ‘lithotripsie’. Daardoor hoefden patiënten niet langer een operatie te ondergaan, behalve degenen met zeer grote stenen. In de eeuw daarna werd deze methode steeds verder verbeterd, maar artsen moesten nog steeds katheters en andere hulpmiddelen bij de patiënt inbrengen. Door de soort geluidsgolven die ESWL gebruikt, beschadigt de methode het omliggende gezonde weefsel niet. Het eerste voor medisch gebruik goedgekeurde apparaat was de Dornier HM3, afgeleid van een apparaat dat gebruikt werd om ruimtevaartonderdelen te testen. In de afgelopen veertig jaar zijn miljoenen niersteenpatiënten met ESWL behandeld, zonder bijwerkingen op lange termijn die verband houden met de techniek.1 Bronnen |
Nog veel onduidelijk
Er is nog heel veel onduidelijkheid over hoe de CellSonic nu eigenlijk werkt bij kanker. Onderzoek laat zien dat kankercellen zowel een lagere elektrische membraanpotentiaal (spanning over het oppervlak van de cel) vertonen als een lagere impedantie (mate van weerstand tegen stroom of spanning) dan gezonde cellen.
Het idee om kanker te classificeren aan de hand van de elektrische eigenschappen in de cellen is niet nieuw. Het werd al in 1926 in de wetenschappelijke wereld geïntroduceerd door de onderzoekers Fricke en Morse.1 Zij toonden aan dat de elektrische geleidbaarheid en permittiviteit (hoe een materiaal zich gedraagt in een elektrisch veld) in kankercellen groter waren dan in normale cellen.
De membraanpotentiaal van een gezonde cel regelt chemische uitwisselingen van de cel en opname van voedingsstoffen. Veranderingen in de celmembraan – vooral een daling in de spanning – belemmeren de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de cellen, waardoor ze niet goed kunnen functioneren.
Elke levende cel heeft een membraanpotentiaal: een verschil in het aantal positief en negatief geladen ionen (= elektrische lading) aan weerszijden van de membraan. En de membraanpotentiaal van de cel blijkt een goede indicatie te zijn voor de kwaadaardigheid ervan: of een cel een kankercel is of niet.
In een gezonde cel is de binnenkant van de celmembraan licht negatief ten opzichte van de buitenkant van de celmembraan, wat correspondeert met een algehele negatieve lading van ionen binnen in de cel ten opzichte van de buitenkant. De membraanpotentiaal is ongeveer -60 tot -100 mV (millivolt, dus één duizendste volt).2 Kankercellen daarentegen hebben een membraanpotentiaal van slechts -15 mV. Dat is ongeveer dezelfde membraanpotentiaal die je ziet bij gezonde cellen tijdens de mitose (celdeling).
Uit onderzoek van vele soorten kankercellen blijkt dat dit verschijnsel van depolarisatie (het proces waarbij de membraanpotentiaal van een cel dichter bij nul komt) de celdeling bevordert.
Aanvullend onderzoek suggereert dat de membraanpotentiaal een rol speelt bij de migratie van kankercellen, en onderzoekers van de Universiteit van York veronderstellen dat de membraanpotentiaal ook een waardevolle marker kan zijn om tumoren op te sporen en ‘zelfs kunstmatig zou kunnen worden veranderd om tumorgroei en uitzaaiing te remmen.’3
‘Ik denk dat het echt om permittiviteit gaat’, zegt Andrew Dickens, natuurgeneeskundige in de Dayspring Clinic in Arizona. ‘Permittiviteit is het onvermogen van de cel om een elektrische lading vast te houden. Een hogere permittiviteit, bijvoorbeeld 9,6, duidt op een kankercel. Hoe lager de permittiviteit, hoe beter een cel een elektrische lading vasthoudt. Laten we zeggen dat de permittiviteit van een normale cel 3,2 is. Een hogere permittiviteit is een aanwijzing voor kanker.
Dickens vervolgt: ‘Hoe de CellSonic werkt? Dat weet ik net zomin als dat ik weet hoe mijn mobiele telefoon werkt. Maar vermoedelijk veranderen de schokgolven en elektromagnetische velden die door het apparaat worden opgewekt de permittiviteit van de cellen door elektroporatie. [Elektroporatie verhoogt de permeabiliteit van de celmembraan, waardoor er meer ionen doorheen kunnen.] Ik kan niet verklaren hoe het apparaat het voltage verandert, dat doet het gewoon.’
 |
Die verandering van spanning wordt bevestigd door het brede scala aan aandoeningen die succesvol met ESWT zijn behandeld. De toepassing gaat veel verder dan alleen de oorspronkelijke behandeling van nierstenen met ESWL (zie kader).
De Dayspring Clinic heeft toestemming van de institutionele beoordelingsraad om wonden te behandelen, en Dickens maakt voor dat doel volop gebruik van de CellSonic VIPP. Dayspring gebruikt de CellSonic in principe niet om kanker te behandelen en maakt er ook geen reclame voor. Maar soms gebruiken ze het toch als een patiënt dat wil. Maar dan vertellen ze hem eerst dat het apparaat niet is goedgekeurd voor de behandeling van kanker en dat ze het alleen op zijn verzoek doen, als aanvullend hulpmiddel voor zijn gezondheid. Patiënten moeten dan ook een verklaring ondertekenen waarin ze afstand doen van hun rechten.
‘Ik denk dat het een heel krachtig instrument is’, zegt Dickens. ‘Ik gebruik graag vergelijkingen, en een vergelijking die ik hiervoor gebruik is hoe je een huis bouwt. Als iemand een handzaag heeft en daarmee hout aan het zagen is, en er komt iemand langs die zegt: hier heb je een elektrische zaag en een aggregaat, dan is dat helemaal geweldig. Maar je hebt ook veel ander gereedschap nodig om het huis te bouwen: een hamer, spijkers, van alles. Je bouwt een huis niet met één stuk gereedschap. Je gebruikt allerlei verschillende soorten gereedschap. Maar CellSonic hoort bij het betere gereedschap.’
Ook Lloyd Jenkins, arts in het Budwig Center, een alternatieve kliniek voor de behandeling van kanker in Málaga (Spanje), noemt de CellSonic VIPP een belangrijk instrument in een brede, veelzijdige benadering van kanker. ‘Ik denk dat het een apparaat is dat de behandeling goed kan ondersteunen, omdat het de bio-elektrische lading van de cellen herstelt, van een ongezond naar een gezond niveau’, zegt Jenkins.
‘Maar ik denk niet dat iemand het apparaat gewoon kan kopen en alleen daarmee succesvol kanker kan behandelen. Je hebt echt alle andere elementen nodig om de dingen die kanker veroorzaken aan te pakken: verandering van voeding, ervoor zorgen dat je de juiste voedingsmiddelen eet, ontgiften, de juiste supplementen slikken en emotionele heling. Als je dat allemaal samenvoegt, is het een zeer nuttig hulpmiddel in de kliniek. We zijn blij dat we het hebben.’
Hij vertelt twee verhalen van patiënten die kankermarkers in hun bloed hadden. De ene vrouw kwam naar de kliniek en zag haar niveau van kankermarkers na een paar behandelingen met CellSonic bijna halveren.
De andere vrouw kwam uit Italië en had stadium II borstkanker. ‘We behandelden haar twee weken lang met de CellSonic, waarna ze bloedonderzoek liet doen’, vertelt Jenkins. ‘Ze konden geen kankeractiviteit meer vinden.’ Wel was de tumor nog steeds aanwezig en Jenkins vertelt dat ze kort erna een borstsparende operatie onderging om de tumor weg te laten halen.
‘Het gaat heel goed met haar en ze is heel gezond’, zegt hij. ‘Toch moet je niet denken dat dit een wondermiddel is.’
 |
Bronnen
1 J Cancer Res, 1926; 16: 310–76
2 Electroporation-Based Therapies for Cancer, 2014, p. 103–25
3 Front Physiol, 2013; 4: 185
CellSonic Ltd.:
cellsonic-medical.com
Dayspring Cancer Clinic: dayspringcancerclinic.com
Budwig Center: budwigcenter.com
