Te veel drinken

Soms is het gebeurd voordat u er erg in hebt: u neemt nog een glas wijn, bier of sterke drank en u voelt dat u te ver bent gegaan. U weet dat u daar de prijs voor moet betalen. In dit artikel vindt u tips om de ergste gevolgen van uw buitensporige gedrag te vermijden. Maar eerst bespreken we een aantal mythes over alcohol en gaan we na of ze kloppen of niet.

Door Harald Gaier

Waar of niet waar?
Mannen kunnen beter tegen alcohol dan vrouwen.
Waar… althans als u jong bent. Bij jonge mannen ligt de activiteit van alcoholdehydrogenase – de groep enzymen die samen voor de afbraak van alcohol zorgen – tot 80 procent hoger dan bij vrouwen. Maar die activiteit neemt af bij het ouder worden. Dat gebeurt bij zowel mannen als vrouwen, maar bij mannen is die afname sterker.1

Voedsel neemt alcohol op.
Niet waar. Voedsel kan geen alcohol ‘opnemen’. Wat wel waar is: de zuurgraad in de maag moet een bepaald niveau bereiken voordat de opening naar de dunne darm (de maagportier of pylorus) geprikkeld wordt. Dit kan een uur of twee duren, zodat alcoholenzymen alle tijd hebben om hun werk te doen. Dus eten is wel slim!

Aspirine helpt tegen een kater.
Niet waar. Integendeel: aspirine verlaagt de activiteit van alcoholdehydrogenase, waardoor de hoeveelheid alcohol in uw bloed juist stijgt.2 Daardoor kan uw alcoholpromillage juist hoger zijn dan u zou verwachten op grond van het aantal glazen dat u gedronken hebt. U loopt met aspirine dus juist meer kans op een kater.

Eén drankje per uur kan geen kwaad.

Niet waar. Elke soort alcoholische drank heeft zijn eigen standaardglas. Op die manier bevat elk glas ongeveer evenveel alcohol, namelijk 10 gram. Maar als u geen standaardglazen drinkt of u bestelt mixdrankjes, weet u niet meer hoeveel alcohol u binnenkrijgt. Uw lever doet er één tot anderhalf uur over om 10 gram alcohol af te breken, dus bij één glas per uur stijgt de hoeveelheid alcohol in uw bloed. 3

Drinken helpt u vergeten.

Waar. Alcohol helpt natuurlijk niet tegen psychische problemen! Maar als u veel alcohol drinkt kunt u een black-out of gray-out krijgen: een tijdelijke stoornis in de hersenen. Op het moment van drinken lijkt er niets aan de hand. Maar later kunt u zich weinig (gray-out) of niets (black-out) meer herinneren van wat er tijdens het drinken is gebeurd.4

Alcohol bevordert de slaap.
Niet waar. Veel mensen denken dat ze van alcohol beter gaan slapen (vandaar de term ‘slaapmutsje’). Inderdaad kan alcohol helpen in slaap te vallen. Maar als u eenmaal slaapt, reageert alcohol met stoffen in uw hersenen. Daardoor slaapt u onrustiger en de remslaap (de droomslaap die voor geestelijk herstel zorgt) wordt in de war geschopt. Als u ook nog koffie hebt gedronken om te ontnuchteren, kan het wel vijf uur duren voordat de helft van alle alcohol in uw bloed is afgebroken. Met andere woorden: u hebt er de hele nacht last van. 

Matig drinken is gezond.
Misschien. Deze stelling is niet onomstreden, hoewel het merendeel van de onderzoeken erop wijst dat matige drinkers langer leven dan geheelonthouders of stevige drinkers. De meest recente studies zeggen dat de mediterrane manier van drinken – namelijk regelmatige, matige wijnconsumptie (tot twee glazen per dag voor mannen en één glas voor vrouwen), meestal in combinatie met eten, de beste manier van drinken is.5

[Literatuur:]
1 Alcohol Alcohol, 2002; 37: 388p93
2 JAMA, 1990; 264: 2406-8
3 www.alcoholinfo.nl
4 Neurology, 2004; 98: 408-13
5 Crit Rev Food Sci Nutr, 2014 Sep 10; Epub ahead of print

[Kadertekst:]
Tips om niet dronken te worden
Neem deze adviezen ter harte om een kater te voorkomen:
Eet van tevoren. Drink nooit alcohol op een lege maag. Alcohol is een diureticum: het zorgt dat u vocht verliest, mineralen, suikers en vitaminen, zoals vitamine B. Neem daarom voordat u uitgaat op zijn minst een eiwitrijke snack en een voedingssupplement met mineralen.
Drink met mate als u spijsverteringsproblemen hebt.
Verdiep u in de werking van alcohol. Als uw lever alcohol afbreekt, wordt die eerst omgezet in acetaldehyde. Deze stof is ongeveer 30 keer zo giftig als alcohol zelf en is de belangrijkste veroorzaker van de onaangename verschijnselen die bij een kater horen. Daarom is het zaak zo snel mogelijk van dit ‘tussenproduct’ af te komen.
Neem vooraf een voedingssupplement dat cysteïne, vitamine B1 (thiamine) en vitamine C bevat. Cysteïne verhoogt de hoeveelheid glutathion, een stof die bescherming biedt tegen de gevolgen van acetaldehyde. Artsen weten overigens al jaren dat een vitamine B1-injectie meteen helpt tegen een kater.
In dierproeven bleken dieren die een combinatie van vitamine C, vitamine B1 en cysteïne kregen, in staat een fatale dosis acetaldehyde te overleven.2
Tik een eitje. Aangezien eieren rijk zijn aan cysteïne, kan het helpen om een eierdrankje te consumeren voordat u naar bed gaat. Neem een combinatie van melk, ei en wat honing, of probeer een cocktail van sinaasappelsap met een rauw ei.
Hou het licht. Alcohol bevat congeners, giftige bijproducten die ontstaan tijdens het gistingsproces. Vuistregel: hoe donkerder de drank (rode wijn, whisky, cognac, bourbon), hoe meer congeners hij bevat. Dus hou het bij lichtgekleurde dranken (gin, jenever, wodka, witte wijn). En vermijd goedkope drank, want daar zit nog veel meer chemische rommel in. Drink als het even kan biologische wijn, want die bevat veel minder of zelfs geen chemische stoffen.
Drink water. Daarmee vult u uw vochttekort, ontstaan door de alcoholische drank en verantwoordelijk voor de hoofdpijn, weer aan.
Als u zich desondanks katterig voelt of gewoon weet dat u te veel gedronken hebt, probeer dan:
Homeopathie
Cocculus indicus C6 tegen een kater door bier, of tegen misselijkheid, sufheid en duizeligheid.
Natrium phosphoricum D6 tegen een kater door wijn en symptomen van uitdroging.
Nux vomica D6 tegen misselijkheid, algemene klachten door overmatig alcoholgebruik en gevoeligheid voor geluid.
Natrium sulphuricum D6 bij zware hoofdpijn.
Kruiden
Maak thee van kamille, meidoorn, hop en pepermunt – van elk twee theelepels (ongeveer 10 gram) voor een kop thee.
Neem een heet bad of stoombad met een paar druppels essentiële oliën of een basisolie zoals amandelolie en masseer uw slapen. De beste oliën voor een snelle ontgiftiging: basilicum, jeneverbes, grapefruit of rozemarijn.
Neem calciumcarbonaat en geactiveerde kool. Volgens een niet gepubliceerd Amerikaans onderzoek was Chaser (een bepaald merk dragees die zowel geactiveerde kool als calcium bevatten) 10 keer zo werkzaam tegen de 17 meest voorkomende symptomen van een kater dan een placebo. Maar gebruik het niet op regelmatige basis, want het neemt allerlei voedingsstoffen op uit het lichaam.
Slik vitamine B. Slik een vitamine B-complex (dat in ieder geval pantotheenzuur of vitamine B5 bevat), magnesium en omega 3-vetzuren. Uit dierproeven bleek dat acetaldehyde voor een tekort hieraan kan zorgen. Als de verhouding omega 3 en omega 6 uit balans is, kunnen er neurologische problemen ontstaan. Deze disbalans ligt waarschijnlijk ook ten grondslag aan symptomen die we vaak bij alcoholisme zien.3
Slik taurine als u graag drinkt. Dit supplement kan voorkomen dat uw lichaam selenium, chroom en mangaan verliest door overmatig drinken. (Let op! Dat blijkt uit dierproeven, dus hoeft niet automatisch voor mensen te gelden.)4
Drink de volgende keer verstandig!

[Literatuur:]
1 Bradley P.R., ed. British Herbal Compendium, vol. 1: A handbook of scientific information on widely used plant drugs. Guildford, King’s Lynn, UK: Biddles Ltd, 1992: 109-11
2 Agents Actions, 1975; 5: 164-73
3 Am J Clin Nutr, 1995; 61: 1284-9
4 Adv Exp Med Biol, 2009; 643: 407-14

[Streamers:]
U loopt met aspirine juist meer kans op een kater.
Vermijd goedkope drank, want daar zit nog veel meer chemische rommel in.
Acetaldehyde is ongeveer 30 keer zo giftig als alcohol zelf.
Alcohol is een diureticum: het zorgt dat u vocht verliest.
Uw lever doet er één tot anderhalf uur over om 10 gram alcohol af te breken.
Door alcohol slaapt u onrustiger en de remslaap wordt in de war geschopt.

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Medisch Dossier

Eten als medicijn

De invloed van klanken op je lichaam

Van ziekte en zorg naar gezond gedrag

Alles over ayurveda; met een korreltje Himalayazout

Eet als de oermens; Recept voor een lang leven

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Medisch Dossier avatar

Over de auteur

Lees meer artikelen van Medisch Dossier