Urine-incontinentie

• Training van de bekkenbodemspieren kan helpen.
• Een pessarium kan chirurgisch ingrijpen overbodig maken.
• Verander eetgewoonten en stop met hormoonsubstitutietherapie (HRT, hormoon replacement therapie).

Iedereen kan op een gegeven moment de controle over zijn blaas kwijtraken. Meestal gebeurt het bij ouderen, vaker bij vrouwen dan bij mannen. Vrouwen die kinderen hebben gebaard lopen een groter risico.
Incontinentie houdt in dat ofwel de spieren ofwel de zenuwen die de blaas moeten beheersen, niet goed werken. Bij ‘stressincontinentie’ verliest iemand bij lichamelijke inspanning een klein beetje urine; bij ‘urge-incontinentie’ (sterke aandrang) loopt de blaas helemaal leeg.
Ernstige stressincontinentie wordt meestal chirurgisch behandeld met colposuspensie, waarbij de blaashals in zijn normale positie wordt gebracht en vastgehecht. De operatie wordt uitgevoerd onder algehele narcose. De ziekenhuisopname duurt ongeveer een week, maar de algehele herstelperiode neemt zeker twee of meer maanden in beslag.
In Nederland wordt voor stressincontinentie geen medicatie voorgeschreven, alleen spieroefeningen, en eventueel wordt een operatie uitgevoerd. Momenteel is het enige bestaande geneesmiddel voor stressincontinentie duloxetine; de effecten hiervan op de lange duur zijn onbekend. Op de bijsluiter staat vermeld dat de bijwerkingen kunnen zijn: misselijkheid, braken, jeuk, slapeloosheid, transpireren, verminderde libido en anorgasmie.
Voor urge-incontinentie schrijven huisartsen vaak een parasympathicolyticum voor, bijvoorbeeld oxybutynine en tolterodine: deze ontspannen de blaas. Ook deze middelen hebben nare bijwerkingen, vaak op het hart. Ook kunnen ze een overactieve schildklier nog actiever maken. Verder veroorzaken ze een droge mond, obstipatie, wazig zien, duizeligheid, warmtebevanging (hyperthermie) en hiatus hernia (uitstulping van de maag langs de slokdarm omhoog door het middenrif).
Vroegtijdige behandeling van incontinentie kan chirurgisch ingrijpen of medicamenteuze behandeling voorkómen. Enkele suggesties:
• blaastraining via
o de zogenaamde Kegeloefeningen voor het trainen van de bekkenbodemspieren en het vergroten van de controle over deze spieren,zodat de patiënt erin slaagt de urine langer in de blaas vast te houden;
o biofeedback waarbij elektrische apparaatjes in vagina of rectum worden geplaatst die de patiënt alert maken op de signalen van het lichaam. Biofeedbacktherapie gecombineerd met gedragstherapie blijkt betere resultaten te geven dan therapie met oxybutynine1;
o op vaste tijden urineren en blaastraining, waarbij een lijst wordt aangelegd van de tijden van urineren en lekken om hierin een patroon te ontdekken. Als dit lukt, kan de blaas steeds worden geledigd voordat ze gaat lekken.
• een pessarium. In een onderzoek bij ernstige verzakking van bekkenorganen bleek 62,5 procent van de patiënten geholpen te zijn met een pessarium en geen chirurgische therapie nodig te hebben2.
• absorberende inleggers en ondergoed.
• vaginale kegels. Dit zijn kegelvormige balletjes die in de vagina worden gebracht terwijl de perioden waarin ze daarin verblijven langzaam worden verlengd. Ze helpen de bekkenbodemspieren krachtiger te maken.
Isabel Atherton

1Urology, 2004; 63 [3 Suppl 1]: 58-64.
2Int Urogenicol J Pelvic Floor Dysfunct, 2005; 10 mei; e-pub ahead of print


Alternatieven

• Ga na of u verborgen allergieën voor voedingsmiddelen hebt. Koffie, melk, suiker, honing, alcohol en frisdranken, thee, chocola, citrusfruit en sap, tomaten of producten waarin tomaten zijn verwerkt en sterk gekruide gerechten: al deze etenswaren hangen samen met incontinentie. Schrijf bijvoorbeeld in een dagboek welk voedsel u gebruikt en hoe de perioden van incontinentie zich daartoe verhouden. Dan kunt u gedurende een week een voedingsmiddel uitsluiten en kijken of er verbetering optreedt. Als dat zo is, schrapt u dat bepaalde voedingsmiddel uit het dieet. Ook overgewicht en koolzuurhoudende dranken houden verband met incontinentie; brood eten vermindert juist het risico1.
• Gebruik kruiden om de blaas te kalmeren en te genezen. Een homeopaat kan bepaalde kruiden aanbevelen, bijvoorbeeld Causticum of Euryale.
• Neem magnesium: in een dubbelblind, placebogecontroleerd onderzoek bij veertig vrouwen met urge-incontinentie bleek dat elf van de twintig vrouwen die magnesium namen, een verbetering constateerden in hun symptomen, terwijl dit maar bij vijf van de twintig die een placebo slikten, het geval was2.
• Stop met hormoonsubstitutietherapie. HRT (hormone replacement therapy) kan incontinentie verergeren3. Een goed alternatief is het gebruik van supplementen met vitamine A, C, D, E en seleen.
• Maak gebruik van Continence Guards: van Conveen en van Contiform bestaan er ‘tamponnetjes’ van plastic met twee vleugeltjes die in de vagina kunnen worden geplaatst en de blaashals ondersteunen.Van 28 vrouwen met gecompliceerde stressincontinentie die de Conveen Continence Guard gebruikten, was na drie weken 84,2 procent geheel of gedeeltelijk genezen (naar objectieve maatstaven)4. Voor informatie over verkrijgbaarheid (via postorder) kunt u bellen met de Continence Foundation Helpline: 00 44 845 345 0165 ma-vrij 9.30 – 13.00 uur, fax 00 44 20 7404 6876, e-mail continence-help@dial.pipex.com. Of schrijf (liefst met een grote antwoordenvelop) naar The Helpline Nurse, The Continence Foundation, 307 Hatton Square, 16 Baldwins Gardens, London ECIN 7RJ in Groot Brittannië.

1BJU Int, 2003; 92: 69-77.
2Br J Obstet Gynaecol, 1998; 105: 667-669.
3Obstet Gyneacol, 2001; 97: 116-120.
4Acta Obstet Gynecol Scand, 2000; 79: 1052-1055.

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Medisch Dossier

Yoga voor lymfoedeem

De hormoondokter – Het vuur blussen

Welke vorm van magnesium?

Goed zicht met vitamine C

Detox Top 7

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Medisch Dossier avatar

Over de auteur

Lees meer artikelen van Medisch Dossier