Van de hoofdredactie: De toestemming die niet wordt gevraagd

Artsen overtreden elke dag de wet wanneer zij niet uw informed consent (geïnformeerde toestemming) vragen voor een behandeling.

Afgezien van de dood en de belastingen bestaat er geen andere zekerheid in het leven dan dat u een lichaam hebt waarover u zelf de baas bent. Dat wordt beschermd door de wet, waaronder wetgeving inzake mensenrechten. Als iemand u aanvalt, wordt de aanvaller vervolgd en bestraft – en eigenlijk is elke handeling aangaande uw lichaam die niet met uw volledige toestemming plaatsvindt een misdrijf.
De enigen die dit absolute recht lijken te negeren zijn artsen. Zij praten wel mee met de wettelijke eis om toestemming, met name voordat u wordt geopereerd of een andere behandeling ondergaat. Maar uiteindelijk vragen ze niets anders dan een handtekening onder aan een lang document dat een patiënt bijna nooit leest.

Eigenlijk moet de dokter twee hindernissen beslechten alvorens een behandeling kan beginnen: niet alleen moet hij toestemming verkrijgen, maar die toestemming moet op basis van volledige informatie zijn. Met andere woorden, de patiënt moet begrijpen waarom de procedure nodig is, het slagingspercentage kennen, het risico – hoe klein wellicht ook – en wat de eventuele alternatieven zijn.
In werkelijkheid komt echte informed consent zelden voor. De dokter zegt dat hij geen tijd heeft om bij elke patiënt op het kleinste detail in te gaan en sommige patiënten hebben het gevoel dat ze de dokter – die het toch al zo druk heeft – hier niet mee moeten lastigvallen. Sommige artsen hangen nog de paternalistische overtuiging aan dat de dokter het het beste weet en dat praten over risico’s de patiënt onnodig ongerust zal maken. Behalve als zo’n risico realiteit wordt, natuurlijk, maar dan is het te laat.
Artsen slaan soms niet alleen de informatieverschaffing over, maar nemen ook niet eens de moeite om toestemming te vragen. De meest routinematige behandeling van iedere dokter is het uitschrijven van een recept – maar hij wijst bijna nooit op de risico’s van het medicijn of het succespercentage.

Radiologen houden niet eens de schijn op alsof ze toestemming vragen. Omdat röntgenonderzoek onderdeel is van een onderzoeksproces en meestal aangevraagd wordt door een andere arts, gelooft de radioloog misschien dat toestemming niet vereist is. Toch stelt zo’n screening de patiënt bloot aan een hoeveelheid straling, en in het geval van een CT-scan (computertomografie) kan die gelijk zijn aan een niveau dat in Hiroshima werd gemeten na de atoombomaanval.
Als artsen aan de wettelijke eis zouden voldoen om echte informed consent te verkrijgen zouden de meeste operaties niet doorgaan en sommige patiënten zouden op zoek gaan naar veiliger alternatieven als ze de werkelijke risico’s van receptgeneesmiddelen kenden.
Artsen weten dit natuurlijk, maar het is de vraag of dit ooit tot een andere handelwijze zal leiden.

Bryan Hubbard

 

Rectificatie:

Helaas staat een rekenfout in het hoofdartikel van vorige maand, Borstkanker en de mammagrafiegekte. Hierin berekent de auteur het cumulatieve effect van de vele borstkankerscreenings die veel vrouwen in hun leven ondergaan. Er is zeker een cumulatief effect, maar de berekening die uitkomt op 10 procent is niet correct. Over de precieze uitkomst van dit cumulatieve effect is te weinig bekend om er een uitspraak over te doen.

In het bijbehorende kader Thermografie in Nederland zijn drie Nederlandse instellingen vermeld die thermografisch onderzoek aanbieden. Na het ter perse gaan van het artikel is DITI Nederland echter gestopt met deze dienst.

 

 

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Lynne McTaggart

Voorwoord: De waarheid bestaat niet

Reflectie: Mediteren tegen Alzheimer

Voorwoord: Gekke vrouwen

Voorwoord: Het einde van allergieën

Op de Vloer

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Lynne McTaggart avatar

Over de auteur

What Doctor’s Don’t Tell You, het moederblad van Medisch Dossier is eind 1998 opgericht door Lynne McTaggart samen met haar man Bryan Hubbard. Daarnaast is McTaggart toonaangevend wetenschapsjournalist en auteur van meerdere succesvolle boeken. Ook is zij woordvoerder op het gebied van bewustzijn, kwantumfysica en geneeskunde.
Lees meer artikelen van Lynne McTaggart