COVID-19 is niet zomaar een gewone griep

Voor verreweg de meeste mensen is het waar dat het coronavirus vergelijkbaar is met een gewone griep. Maar voor een groot aantal mensen, vooral in de risicogroepen, is het wel degelijk gevaarlijker dan griep. Hieronder onze bevindingen over het virus.  

[De termen die vet cursief staan in dit artikel worden uitgelegd in de Corona Glossary]

De officiële naam: SARS-COV2

De naam zegt het al: dit coronavirus behoort tot dezelfde groep virussen waartoe ook dodelijke varianten als SARS en MERS behoren. De volledige naam is ‘severe acute respiratory syndrome coronavirus 2’, in het kort dus SARS-COV-2. De andere namen die gebruikt worden zijn COVID-19, wat de afkorting is voor ‘Coronavirus Disease 2019‘, en in de volksmond ‘corona’ of ‘coronavirus’. De SARS-COV-2 is zeker voor mensen in de risicogroep echter van geheel andere orde dan het gewone coronavirus. In dit artikel verwijzen voor de herkenbaarheid naar de naam die na ‘coronavirus’ het meest is ingeburgerd: COVID-19.

Hoe groot is de kans om COVID-19 te krijgen?

Hierbij is van belang vast te stellen hoe besmettelijk dit coronavirus is. Het ‘basaal reproductiegetal’, afgekort tot ‘R0’ (spreek uit: R-nul) is de eenheid waarin de besmettelijkheid van een virus wordt uitgedrukt. Het geeft aan aan hoeveel mensen iemand die het virus heeft gemiddeld het virus overdraagt. Het R0 gaat daarbij ervan uit dat niemand immuun is en dat er geen maatregelen zoals quarantaine van toepassing zijn.

Het R0 precies vaststellen is moeilijk. Zo is het vaak niet precies duidelijk hoeveel mensen besmet zijn. Het R0 is deels dus gebaseerd op aannames en er kunnen daardoor ook flinke afwijkingen tussen de verschillende R0-metingen zijn.

De schatting is nu dat het R0 van het COVID-19 virus ligt tussen de 2 en de 2,5. Dat houdt in dat de aanname is dat iemand die besmet is met COVID-19 dit gemiddeld overdraagt op iets meer dan 2 mensen. Een R0 van 2 tot 2,5 is niet heel hoog. Zo is de R0 van de gewone jaarlijkse griep gemiddeld 1,3. En met de gewone jaarlijkse griep worden niet zulke verregaande maatregelen genomen zoals in China, Italië en nu ook in Nederland stap voor stap worden ingezet.

Hoe ziek wordt iemand die met COVID-19 is besmet?

Jaarlijks gaan wereldwijd honderdduizenden mensen dood aan de gewone griep. Dit is maar een heel klein deel van de miljoenen mensen die wereldwijd de griep krijgen. COVID-19 is echter anders dan de gewone griep. Gemiddeld is het risico op ernstige bijwerkingen of op overlijden bij infectie met COVID-19 veel hoger dan bij infectie met de gewone griep.

Wereldwijd is van ongeveer 120.000 mensen nu vastgesteld dat zij besmet zijn met het COVID 19-virus. Van ongeveer 4.000 mensen is het overlijden in verband gebracht met besmetting met dit virus. Op basis van deze gegevens is de aanname dat het sterfterisico op 3,5 procent ligt. Dat is flink lager dan in 2003 met de SARS besmettingen. Toen was het sterfterisico gemiddeld 10 procent, en bij het MERS in 2012 was het sterfterisico zelfs 30 procent. In die zin valt het risico van COVID-19 tot nu toe dus mee. Maar, het risico op overlijden is bij COVID-19 wel 50 keer hoger dan bij de gewone griep. Bij de gewone griep is het sterfterisico immers slechts 0,07 procent.

Of het risico echt op 3,5 procent ligt, is nog niet zeker. Het heeft er sterk de schijn van dat het aantal mensen dat besmet is geweest veel hoger ligt dan de 120.000 mensen van wie dat nu is vastgesteld. Zeker is wel dat het risico veel hoger ligt dan bij de gewone griep. Het is dus belangrijk om het COVID-19 zeer serieus te nemen.

Hoe kan iemand anderen besmetten met COVID-19?

We willen allemaal voorkomen dat we anderen besmetten. Denk daarbij aan onze naasten, onze familie, vrienden, collega’s en vooral ook mensen die al een zwakke gezondheid hebben.

Vooralsnog achten wetenschappers de kans klein dat we dit coronavirus al overdragen op anderen, voordat we zelf kunnen merken dat we drager van het virus zijn. De periode die ligt tussen dat we zelf besmet zijn geraakt en voordat de symptomen van de besmetting zich tonen noemen we de incubatietijd. De incubatietijd bij COVID-19 wordt ingeschat op tussen de een en de veertien dagen. Dat wil zeggen dat sommige mensen al na één dag symptomen vertonen, maar dat andere mensen pas na veertien dagen merken dat ze besmet zijn.

Het is dus belangrijk dat we zelf goed opletten of we besmet zijn met COVID-19, zodat we de nodige maatregelen kunnen nemen om te voorkomen dat we anderen besmetten.

Incubatietijd

Weten we zeker dat het COVID-19 coronavirus meer slachtoffers eist dan de griep?

Dit is helemaal afhankelijk van hoeveel mensen besmet raken met COVID-19. De jaarlijkse griepgolf besmet meer dan 750 miljoen mensen, ongeveer 500.000 mensen overlijden jaarlijks aan de gewone griep. In Nederland overlijden gemiddeld jaarlijks 250 tot 2.000 mensen aan de griep, maar soms zijn er agressievere varianten, zoals in 2018 toen volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 9.444 mensen aan de griep overleden in Nederland.

Dat het overlijdensrisico lager ligt, komt mede doordat veel mensen in meer of mindere mate immuniteit hebben opgebouwd. Bovendien zijn er griepvaccins die mensen die in de risicogroepen vallen, kunnen beschermen. Met een goede weerstand ondervinden de meeste mensen milde gevolgen van de gewone griepinfectie.

Voor het COVID-19 ligt dit anders. Het risico op overlijden ligt hoger dan bij de gewone griep. Het risico op infectie ligt hoger dan bij de gewone griep. Het is niet bekend of er al – in enige mate – immuniteit is opgebouwd. Er is (nog) geen vaccin. Mensen zonder goede weerstand zijn daardoor veel kwetsbaarder bij besmetting. Het is dus voor de gehele maatschappij van belang dat we allemaal de maatregelen nemen die nodig zijn om verspreiding van het COVID-19 virus te voorkomen.

Is iedereen even vatbaar voor COVID-19?

De 120.000 mensen van wie is vastgesteld dat zij met het COVID 19-coronavirus besmet zijn geraakt, zijn gespreid over alle leeftijdsgroepen en ook over beide geslachten. Het risico op ernstige gevolgen en overlijden verschilt echter enorm.

Mensen met hart- en vaatziekten, diabetes of longaandoeningen lopen een veel groter risico op overlijden dan gezonde mensen. Het overlijdensrisico wordt uitgedrukt in mortaliteit. De Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) heeft de mortaliteit van de verschillende risicogroepen in kaart gebracht. Waar de mortaliteit gemiddeld gemeten 3,5 procent is, ligt deze voor de risicogroepen hoger. Voor mensen met hart- en vaatziekten is de mortaliteit 10,5 procent. En ook mensen met diabetes of met chronische longziekten hebben een groter risico op overlijden.

De mortaliteit neemt ook toe met de leeftijd van patiënten. Zo is de gemeten mortaliteit voor de groep tot 50 jaar nu 0,3 procent. Voor de leeftijd 50 – 60 jaar loopt de mortaliteit al op tot 1,3 procent. Dit loopt op tot meer dan 14 procent voor mensen die ouder zijn dan 80 jaar.

Deze cijfers zijn op basis van wereldwijde metingen. De mortaliteit in Nederland kan natuurlijk anders zijn. Mortaliteit is immers ook afhankelijk van de kwaliteit van het zorgsysteem en of het zorgsysteem de stroom COVID 19-patiënten aankan. In Nederland hebben we wereldwijd een van de beste zorgsystemen.

Hoe weet ik of ik een besmetting heb opgelopen?

Vrijwel iedereen heeft wel eens een lichte griep meegemaakt. En voor meer dan acht op de tien mensen is een COVID 19-coronabesmetting niet anders dan zo’n gewone griep. Het begint met vermoeidheid. Men ondervindt keelpijn en er is sprake van een lichte verhoging oplopend tot koorts. Na een paar daagjes is het over en heeft de besmette persoon ook immuniteit opgebouwd. Voor ongeveer twee op de tien mensen, meestal dus ouderen, mensen die al aan een chronische aandoening lijden of die recent een transplantatie hebben ondergaan, verloopt besmetting met het COVID 19-coronavirus veel ernstiger. Zo’n twee derde van deze mensen wordt echt ziek, een zware griep. Een derde van deze mensen ontwikkelt kritieke problemen met de ademhaling. Dit kan lijden tot longontsteking. Voor longontsteking bestaat nog geen afdoende behandeling. Bij COVID-19 is de ontsteking ernstig. Ongeveer de helft van deze mensen overlijdt.

Wat kan ik doen om mij te beschermen tegen het COVID-19?

Er zijn meerdere stappen die je kunt nemen om te voorkomen dat je besmet raakt. Zo is het belangrijk om goed op de hygiëne te letten: zo veel en zo vaak mogelijk de handen goed wassen, met zeep.

Ook is het belangrijk de weerstand op te bouwen. Weerstand opbouwen heeft op korte termijn te maken met levensstijl. Goede nachtrust, geen alcohol en goed kleden om verkoudheid te voorkomen. Zorg voor goede voeding. Neem zo nodig aanvullende vitamines, zoals vitamine A, vitamine C en vitamine D die al bekend zijn vanwege het opbouwen van weerstand tegen de gewone griep.
Natuurlijk moet je ook goed opletten om niet in aanraking te komen met mensen die al besmet zijn. Heb je de zorg over een COVID 19-coronapatiënt, neem dan beschermende maatregelen. Bij ernstige klachten altijd – telefonisch – contact opnemen met de huisarts.

Ook zijn er behandelingen om de weerstand te verhogen, om bij opkomende symptomen deze in een vroege fase tegen te gaan. In China is tijdens de corona-uitbraak met succes gebruikgemaakt van kruidenbehandelingen. Hierbij bleken in de vroege fase bij het Covid 19-coronavirus dezelfde behandelingen effectief als die worden gebruikt bij het voorkomen van griepverschijnselen. De mortaliteit van het Covid-19 is met de ontwikkeling van maatregelen en behandelingen in China na de uitbraak sterk afgenomen.

Ten slotte: COVID-19 is een nieuw virus. Net als indertijd met SARS is er nog veel onbekend en dienen we nog veel te leren. De informatie in dit artikel kan op basis van voortschrijdend inzicht achterhaald worden. Op deze site houden we u van de ontwikkelingen verder op de hoogte.

BRONNEN:

World Health Organisation
University of Oxford
RIVM
CDC-Centers for Disease Control and Prevention

Uit dezelfde categorie

Derdehands rook ook schadelijk

Al lang is bekend dat meeroken of ‘tweedehands rook’ inademen schadelijk is, zeker voor kinderen. Uit nieuw onderzoek blijkt nu dat ook ‘derdehands rook’ kankerverwekkende stoffen bevat.1,2 Het gaat om de giftige bijproducten van tabak die achterblijven op onder meer...

Tandenpoetsen voorkomt longontsteking

Een nieuw Amerikaans onderzoek laat zien dat het aantal longontstekingsgevallen dat in het ziekenhuis wordt opgelopen afneemt door dagelijkse gebitsverzorging.1,2 Dit is de opvallende conclusie uit een analyse van 15 gerandomiseerde klinische proeven met meer dan 2700...

Het laatste nieuws

Derdehands rook ook schadelijk

Al lang is bekend dat meeroken of ‘tweedehands rook’ inademen schadelijk is, zeker voor kinderen. Uit nieuw onderzoek blijkt nu dat ook ‘derdehands rook’ kankerverwekkende stoffen bevat.1,2 Het gaat om de giftige bijproducten van tabak die achterblijven op onder meer...

Tandenpoetsen voorkomt longontsteking

Een nieuw Amerikaans onderzoek laat zien dat het aantal longontstekingsgevallen dat in het ziekenhuis wordt opgelopen afneemt door dagelijkse gebitsverzorging.1,2 Dit is de opvallende conclusie uit een analyse van 15 gerandomiseerde klinische proeven met meer dan 2700...