‘Dodelijke’vitaminen: wederom pseudowetenschap

Dus van een antioxidant in de vorm van een vitaminesupplement, zoals A, C en E, kunnen we doodgaan? Wereldwijd hebben media een onderzoek aangehaald waaruit dat zou blijken. Niet alleen maken de vitaminen niet gezonder volgens dat onderzoek, maar ze kunnen zelfs het leven bekorten.
In het onderzoek werden 67 medische trials nagelopen waaraan in totaal 232.550 mensen hadden deelgenomen, van wie de meeste een hoge dosis antioxidant namen omdat ze een gezondheidsprobleem hadden zoals een hartaandoening, maagdarmproblemen of een neurologische stoornis. Over het geheel genomen overleed 13,1 procent van diegenen die een antioxidant namen, tegenover 10,5 procent van diegenen die ofwel een placebo ofwel geen voedingssupplement namen. Daarom moeten vitaminen, volgens de onderzoekers, onder zorgvuldiger toezicht komen te staan en moet hun gebruik worden beperkt.
Dit is precies het soort nieuws dat de tegenstanders van de florerende industrie van voedingssupplementen graag horen, zeker in een tijd dat de EU en andere overheden wereldwijd overwegen vitaminen aan banden en verboden te leggen. Nog beter nieuws is dat het onderzoek afkomstig is van de prestigieuze Cochrane Collaboration, een groep die zichzelf afficheert als de onafhankelijke en wetenschappelijke beoordelaar van de geneeskunde en haar behandelingen9.
Achter al die krantenkoppen zit echter nog een verhaal. De Nederlandse dr. Robert Verkerk, wetenschappelijk directeur van de Alliance for Natural Health, die zich inzet voor handhaving van de hooggedoseerde vitaminepreparaten in de winkels, heeft heel wat fouten ontdekt in dit Cochrane-literatuuronderzoek.
• Zo is dit ‘nieuwe’ onderzoek eigenlijk niet nieuw. Het werd voor het eerst gepubliceerd in het Journal of the American Medical Association (JAMA) in februari van vorig jaar. Het enige verschil met het ‘nieuwe’ Cochrane-literatuuronderzoek is dat die laatste een onderzoek minder omvat. Op die manier heeft de lobby tegen voedingssupplementen tot twee keer toe veel steun vanuit de pers gekregen op basis van twee keer dezelfde gegevens.
• Hoewel het overzicht werd gepresenteerd als een onafhankelijke onderzoek, sluit het Cochrane-onderzoek 405 onderzoeken naar vitaminen uit omdat er niemand overleed, en nog eens 69 omdat het geen ‘gerandomiseerde’ trials waren. Zodoende heeft de review alleen onderzoeken meegenomen met zieke mensen, die een hoge dosering synthetische vitaminen namen, en waarin er deelnemers doodgingen. Dat is niet representatief voor het gemiddelde gebruik van vitaminen en de onderzoekers kunnen er dus geen uitspraken op baseren over supplementengebruik door gezonde mensen.
• In de onderzoeken wordt alleen gekeken naar synthetische vitaminen en niet naar die vitaminen die uit planten worden gewonnen zoals flavonoïden, anthocyanines en sulforafanen. Die zitten in de beste supplementen, die meestal door kleine onafhankelijke bedrijven worden gemaakt.
• Het literatuuronderzoek gaat recht in tegen vele andere onderzoeken waarin is vastgesteld dat een hoge dosering vitaminen effectief werkt tegen het risico van dodelijke ziekten als kanker en hartaandoeningen10.
9Cochrane Database of Systematic Reviews, 2008; 2: No. CD007176
10www.alliance-natural-health.org/index.cfm?action=news&ID=319