Vandaag de dag neemt in het Westen de interesse in de medicinale plant toe. Acht weken lang brengen we een medicinale plant en zijn geneeskracht onder de aandacht. Zo bespraken we eerder al de heemst, sint-janskruid en hop. Deze week is het de beurt aan de Mentha x piperita, ook wel pepermunt.
Er komen zo’n vierhonderdduizend aardplanten voor op de wereld. Hiervan hebben 35.500 soorten een medicinale werking. Voor de twintigste eeuw waren medicinale planten de belangrijkste leveranciers van geneesmiddelen in de westerse geneeskunde. Zo ook pepermunt, een geurig, rechtstandig, winterhard en overblijvend kruid. De van oorsprong Europese plant is een hybride van de Mentha aquatica (watermunt) en de Mentha spicata (aarmunt of groene munt). De bladeren van de Mentha x piperita ruiken naar munt en de bloemen zijn lichtpaars. Alle bovengrondse delen van de pepermunt worden gebruikt in de kruidengeneeskunde.
Mythologie
Voor de benaming van de plant moeten we de Griekse mythologie in duiken. De nymf Minthe werd door de jaloerse koningin Persephone in een plant veranderd. Het woord ‘munt’ is afkomstig van deze legende. Het kruid heeft een behoorlijke geschiedenis. Het werd al in het oude Egypte gebruikt en is beschreven in Ierse medische teksten uit de dertiende eeuw.
Traditionele toepassing
In de loop van de tijd werd de plant steeds bekender. In de achttiende eeuw werd pepermunt beschouwd als middel tegen koliek, winderigheid en indigestie. Ook werd geloofd dat het hielp tegen diarree, misselijkheid en overgeven. Het werd zelfs gebruikt als medicijn tegen cholera. Ook werd de plant ingezet tegen nerveuze aandoeningen, hartkloppingen en hysterie.
Tegenwoordig kunnen capsules met pepermuntolie worden gekocht om de symptomen van het prikkelbare-darmsyndroom te bestrijden. In de etherische olie van pepermunt zit onder andere menthol. Deze stof is soms terug te vinden in neussprays en inhalers tegen een verstopte neus. Ook wordt in zalven en crèmes tegen jeuk wel eens gebruik gemaakt van menthol.
Groene munt
Dat de pepermunt een hybride is van de Mentha spicata, ofwel groene munt, betekent niet dat de planten dezelfde medicinale werking hebben. Zo is groene munt volgens kruidkundige John Gerard goed tegen waterende ogen en allerhande uitbraken op het hoofd en zweren. Ook werd groene munt traditioneel gebruikt om het geheugen te verbeteren, als gorgelmiddel bij een branderig gevoel in de mond en om kloofjes in de handen te genezen. Daarnaast is ontdekt dat de etherische olie uit de bladeren antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen heeft.
Botanisch Handboek Medicinale Planten van Monique Simmonds, Melanie-Jayne Howes en Jason Irving, KNNV Uitgeverij, ISBN 97890950116633