Elke dag vlees eten, is in een wereld die ten onder gaat aan milieuvervuiling niet meer van deze tijd. Door een week geen vlees te eten is jouw CO² voetafdruk op deze wereld significant lager. Je bespaart niet alleen op de uitstoot van broeikasgassen, maar ook op het watergebruik en natuurlijk de dieren zelf. Tegelijk zegt in mij mijn diëtisten stemmetje, dat je het vlees ook niet straffeloos zo maar weg kunt laten. De mens is een ingewikkelde chemische machine, die vele ingrediënten nodig heeft, zoals bepaalde aminozuren, ijzer en vitamine B12.
Vlees eten is een dure liefhebberij, dus een weekje geen vlees maakt je portemonnee blij. Maar nog vrolijker word je van de gedachte dat je in een week circa 130 liter water bespaart, dat anders nodig zou zijn geweest voor de productie van veevoer, veehouderij en niet te vergeten voor de jouw dagelijkse portie vlees.
Denk even mee over de productie en transport van de grondstoffen, verliezen bij reiniging en verwerking, de verwerking van het vlees zelf, de productie van verpakkingsmaterialen en de energie gebruikt voor het verpakken. Dan volgt de opslag in gekoelde ruimtes en distributie, verkoop in winkels met verlichting en koeling.
Eindelijk ben jij als consument aan de beurt die het product in de koelkast bewaart en voor bereiding een warmtebron (fornuis) heel gewoon vindt. En wie denkt er werkelijk na bij het waterverbruik voor de afwas? Vergeet ook de afvalverwerking niet. Overal komt op de een of andere manier water aan te pas.
Het gaat niet alleen om water, maar je bespaart ook 13.3 kg CO2eq, ofwel uitstoot van broeikasgassen. Deze uitstoot is het gevolg van veevoerproductie, veehouderij en weer die vermaledijde verpakkingen van jouw dagelijkse stukje vlees. Vergelijk dit eens met een auto, die gemiddeld 175 gram CO2eq per afgelegde kilometer uitstoot. Door één week geen vlees te consumeren, bespaar jij circa 76 km autorijden. Toch snel een ritje van Den Haag naar Amsterdam.
De gemiddelde Nederlandse carnivoor consumeert zo’n 110 gram vlees per dag, opgesoupeerd in de vorm van rund (14%), varken (13%), kip (17%) en vleeswaren (48%). Reken even mee, dat is per week 770 gram. Het zijn substantiële getallen, want dit ben jij alleen, in een gezin tikt dit behoorlijk aan.
Vleesvervangers vs vlees
De milieu–impact van vleesproductie versus vleesvervangers is ingewikkeld om in kaart te brengen. Hiervoor wordt het zogenaamde ‘cradle–to-grave’ systeem gebruikt, waarmee alle belangrijke processen van de productieketens van vlees en vleesvervanger binnen de scope van de studie vallen. Grofweg blijkt de helft van de milieu-impact te komen van de productie van ingrediënten die gebruikt zijn voor de vleesvervangers.
Voor vlees wordt de grootste impact veroorzaakt in de veeteeltfase en dat komt voornamelijk door de productie van veevoer en de uitlaatgassen van koeien. Over het algemeen kan geconcludeerd worden dat vleesalternatieven een beter milieuprofiel hebben dan vlees op het gebied van klimaatverandering, watergebruik en landgebruik. Naast deze vergelijkingen zijn ook de milieueffecten van een aantal innovatieve vegetarische producten bepaald, bijvoorbeeld op basis van zeewier of insecten.
Flexitariër
Afwisselend vlees–, vis– en vegetarische gerechten eten is leuk en lekker. Je moet een beetje lef hebben om je storten op insecten en zeewier, maar ik kan je verzekeren het zijn heerlijke producten. Vegetarische gerechten zijn verre van saai, smakeloos of ingewikkeld. Het is zeker de moeite waard om het uit te proberen en met een beetje inspanning van jouw kant realiseer je een onvoorstelbaar positieve impact op mens, dier en milieu.
De Nationale Week Zonder Vlees is een terugkerend initiatief en vindt jaarlijks in maart plaats. Door onze krachten optimaal te blijven bundelen, denken wij het meest invloedrijke initiatief voor minder vlees te kunnen worden van Nederland. In 2030 eet Nederland méér plantaardig en minder dierlijk. Een dagje zonder vlees wordt de nieuwe standaard!
Bronnen: Blonk Consultants, Consumentenbond, Stichting Nationale Week Zonder Vlees
Over de auteur
Nienke is docent gezondheid en diëtist. Na 40 jaar diëtetiek, waarvan 11 jaar in tropisch Afrika, moest zij de consulten staken in verband met ernstige hoorproblemen door een erfelijke afwijking in het binnenoor. Gelukkig had zij intussen enkele jaren ervaring als auteur van richtlijnen, krantenverhaaltjes en columns voor op haar eigen website: www.uwdietist.eu. Nu zij meer tijd heeft kan zij zich ten volle richten op haar meest geliefde bezigheid; het schrijven en research. Haar interesse op het gebied van voeding, diëtetiek en gezondheid is breed, waarbij het maag-darmkanaal, endocrinologie en leefstijl favoriet zijn.