Al geruime tijd weten wij dat pijn een van de meest betrouwbare hulpmiddelen is om tot de ontdekking te komen dat er iets mis is. Pijn waarschuwt ons immers om aandacht te besteden aan ons lichaam.
Een nieuwe studie onder leiding van onderzoekers van de Harvard Medical School suggereert dat er meer aan de hand is. Onze darmen en luchtwegen zijn bezaaid met slijmbekercellen. De naam refereert aan het uiterlijk van deze cellen: ze lijken op een beker. Het onderzoek liet zien dat in muizen nociceptoren (zenuwuiteinden die gevoelig zijn voor pijnprikkels) de slijmbekercellen in de darmen stimuleren om meer slijm af te geven wanneer er sprake is van ontstekingen. Dat slijm fungeert als beschermende laag tegen slijtage en schade.
De onderzoekers ontdekten ook dat muizen zonder pijnneuronen minder beschermend slijm produceerden en dat zij bevattelijk waren voor dysbiose, een aandoening waarbij de balans in je darmen zo verstoord is dat ziekmakende bacteriën in je darmen enzymen produceren die je darmslijmvlies beschadigen. Een verdunde slijmlaag op de darmwand en verslechterde darmflora zijn symptomen van inflammatoire darmziekten, zoals crohn en colitis ulcerosa. Pijn is dus een belangrijke speler als het gaat om de bescherming van je darmwand en voor het behoud van gezonde darmflora.
De onderzoekers keken ook naar voedingsfactoren en hun rol bij het activeren van pijnreceptoren. Toen onderzoekers muizen capsaïcine gaven, het belangrijkste ingrediënt in chilipepers dat bekend staat om zijn vermogen om intense, acute pijn te veroorzaken, begonnen slijmbekercellen overvloedige hoeveelheden beschermend slijm vrij te geven.
De muizen zonder pijnneuronen of slijmbekercelreceptoren bleken vatbaarder voor colitis. Dat zou kunnen verklaren waarom mensen met darmdysbiose gevoeliger kunnen zijn voor colitis. Toen de onderzoekers CGRP, een pijnsignalerend stofje, gaven aan dieren zonder pijnneuronen, herstelde de slijmproductie van de muizen onmiddellijk. Deze behandeling beschermde de muizen tegen colitis, zelfs bij afwezigheid van pijnneuronen.
De darmwand van de muizen met colitis en zonder pijnreceptoren leed in de experimenten ook ergere schade. Patiënten met colitis krijgen vaak pijnstillers voorgeschreven. Het kan volgens de onderzoekers dus belangrijk zijn om de mogelijke schadelijke gevolgen van het blokkeren van pijn mee te nemen in overwegingen. Een deel van dit pijnsignaal kan immers direct een beschermende werking hebben.
Daar zit volgens de onderzoekers bijvoorbeeld ook het gevaar van CGRP-remmers die nu soms worden voorgeschreven aan mensen met migraine. Wat gebeurt er als ze deze medicijnen op lange termijn gebruiken, zo vragen de onderzoekers zich af. Interfereren deze medicijnen dan met de beschermende slijmlagen? In elk geval zou de essentiële rol van pijnneuronen in de darmwand ons voorzichtiger moeten maken in het verstrekken van pijnmedicatie, aldus de onderzoekers.
Bron: Cell. Volume 185, ISSUE 22, P4190-4205.e25, October 27, 2022