De prostaat-specifiek antigen (PSA) screening test om prostaatkanker vast te stellen is niet geschikt voor zijn doel. De test redt geen mensenlevens, en er worden zelfs gevallen over het hoofd gezien die dodelijk kunnen zijn, zo blijkt uit een recent grootscheeps onderzoek.
De PSA-test is een eenvoudige bloedtest die wordt aanbevolen bij mannen van 50 jaar en ouder, maar de plannen voor een bevolkingsonderzoek onder alle 50-plussers zullen op de lange baan worden geschoven na dit vernietigend rapport.
Van de mannen die in de loop van de studie prostaatkanker kregen, hadden degenen waarbij kanker met de PSA-test werd vastgesteld niet meer kans om 10 jaar later nog te leven dan degenen die de test niet ondergingen, zo ontdekten de onderzoekers. Het aantal mannen dat de diagnose kreeg was in beide groepen ongeveer hetzelfde, zoals bleek uit de 10-jaars-overlevingcijfers.
Onderzoekers van de Universiteit van Bristol volgden 189.386 mannen bij wie een PSA-screeningtest werd afgenomen en vergeleken hun voortgang met die van 219.439 mannen die niet gescreend werden met de test, maar wel een eenvoudig medisch onderzoek ondergingen.
De PSA-test pikte niet alle gevallen van agressieve kankers eruit, en soms wees de test erop dat iemand kanker had terwijl dit niet het geval was (een vals-positief resultaat). Ook kon vaak geen onderscheid gemaakt worden tussen een agressieve vorm van kanker en een met een laag risico op overlijden, ook als ze niet behandeld werden. Zodoende kunnen de resultaten leiden tot angst of zelfs een onnodige behandeling.
Hoofdonderzoeker Richard Martin zegt: ‘De resultaten illustreren hoeveel vraagtekens de PSA-test oproept, en hoe de test kan leiden tot angst en onnodig behandelen, omdat de diagnose prostaatkanker gesteld wordt bij mannen die geen kanker hebben, terwijl gevaarlijke typen prostaatkanker niet worden ontdekt.’
Bron: JAMA, 2018; 319: 883–95